Bhikku
 | Bu madde, Vikipedi biçem el kitabına uygun değildir. (Ağustos 2012) |
Bhikku, (Pali dilinde), dişil Bhikkuni, Sanskrit dilinde Bhikshu, dişil Bhikshuni, Budacılıkta, dünyadan el etek çekip tefekkür yolunu seçen ve dilenci keşiş cemaatine katılan kişi. Küçük yaşta manastır yaşamına katılabilmek olanaklıysa da (bazı münzevi cemaatlerine buluğ çağına erişmemiş çocuklar da girebilir) bhikku'luğa kabul edilebilmek için en az 21 yaşında olmak, ana babanın iznini almış bulunmak, borçlu olmamak, beden ve zihin bakımından da sağlıklı olmak gerekir.
Bhikku terimi dilenmek anlamına gelen bir fiilin kökünden türemiştir.Budacı bir keşiş ya da rahibenin ayırt edici temel özelliği yoksul bir yaşam sürmesi ve maddi dünya ile ilişkisini kesmiş olmasıdır. Başlangıçta Bhikku'lar, Buda'nın (MÖ 6. yy.) öğretilerini gündelik yaşama uygulamak ve tefekküre dalmak amacıyla ailelerini ve dünya uğraşlarını terk eden dilenci müritlerdi. Çoğunlukla köy ve kent yakınlarındaki orman içlerinde gruplar halinde inzivaya çekilir, yiyecek karşılığı çevre halkına dinsel doğruluğun (dhamma; Sanskrit dilinde, dharma) kurallarını öğretirlerdi. Budacı metinlerden, Buda'nın tarikata (Sangha) önceleri yalnız erkekleri kabul ettiği, ama daha sonra kadınların da rahibe olmasına izin verdiği anlaşılmaktadır. Gene de kadın tarikatları hiçbir zaman erkek tarikatları kadar genişlememiştir.
Bir bhikku, gündelik yaşamın tüm ayrıntılarını düzenleyen Budacı manastır yasasının (patimokkha) bağlayıcı olan bütün kurallarına uymak zorundadır.Bu kuralların sayısı, farklı mezheplere göre 227 ile 250 arasında değişir. Bhikkuni'lerin uyması gereken kuralların sayısı daha da çoktur. Kuralları çiğneyenler, ayda iki kez yapılan keşişler toplantısında (uposatha) günah çıkarır. Çiğnendiği takdirde tarikattan ömür boyu çıkarılmayı gerektiren dört kural vardır:
- Cinsel ilişki
- Can alma ya da bunu emretme
- Özgür rızayla verilmemiş bir şeye el koyma
- Kişinin kendi manevi yücelişine, gücüne ya da aydınlanma düzeyine ilişkin iddialarda bulunma
Bhikku'ların saç ve sakalları hep traşlıdır. Giysileri iki parçalı bir cüppe ile bir atkıdan oluşur. Eskiden safranla boyalı paçavralardan yapılan bu giysiler günümüzde halktan kişilerce hediye edilmektedir. Bhikku'nun pek az şeye sahip olmasına izin verilir: Cüppesi, kuşağı, sadaka çanağı, bir ustura, giysilerini yamaması için iğne iplik ve küçük böceklerin içtiği suya girip zarar görmesini engelleyecek bir süzgeç.
Bhikku gündelik yiyeceğini dilenerek toplar. Öğleden ertesi sabaha değin hiç katı yiyecek yiyemez. Özellikle bir keşiş için pişirilmiş olmaması koşuluyla et yiyebilir, ama kutsal günlerde et yemesi yasaktır. Halkın yiyecek bağışlaması bir erdem sayılır.
Güneydoğu Asya'daki Theravada ülkelerinde keşişler para kullanamaz, beden çalışmasına giremez. Ama Çin ve Japonya'da durum farklıdır.Zen Budacılığının buralarda öteden beri geçerli olan kuralına göre çalışmadan geçen bir gün yiyeceksiz bir gün demektir.
