Binik akarsu

Binik akarsu veya Superimpose bir ırmak oluşumudur. Irmaklar yerçekimine bağlı olarak yamaç aşağı akarlar bu yüzden de güzergahları önceden var olan topoğrafya tarafından belirlenir. Yine de bir kısmı ırmakların ilk bakışta, bu temel uymadıkları görülür. Örnek olarak ABD'nin doğusunda bulunan Delaware, Potomac Irmağı ve Susquehanna nehirlerinin vadileri güzergahları üzerinde yer alan sırtları doğrudan keserler. Montana'daki Madison Nehri geniş bir vadinin içinden kuzeye doğru menderes yapar ve daha sonra, nehrin menderesini sürdürdüğü vadiye sağlam kayaçlardan oluşmuş dar bir kanyonu keserek girer.

Bu örneklerin tamamı binik akarsulardır. Üst üste binmenin nasıl olduğunu kavramak için bu ırmakların jeolojik geçmişlerinin bilinmesi gerekir. Madison Nehri örneğinde nehrin daha yüksek bir yüzeyde akmasını, bir zamanlar çökel kayaçlarla doldurulmuş olan bugünkü vadiler sağlarlar. Nehrin aşağı doğru aşındırdığında, önceden oluşmuş daha dayanıklı kayaç kütlesinin üzerine doğrudan gelmekte ve güzergahını değiştirmek yerine kendine su gediği denilen dar, dik duvarlı bir kanyon kazar.

Üstüste binme olayı Delaware, Potomac ve Susquehanna Nehirlerinin su gedikleri içinden akmasını da açıklar. Mezozoik zamanda Apalaş Dağları bölgesi genellikle doğu yönünde akan sayısız akarsu tarafından aşındırılarak çökellerle kapalı düz bir alan haline gelmiştir. Senozoik zamanda da bölgesel yükselme başlamış ve yükselme nedeniyle bu akarsular vadilerini aşağı doğru kazımaya başlamış ve doğrudan dirençli katmanlar üzerine gelerek su gediklerini meydana getirmişlerdir.

Kaynakça

• Dirik, K., 2006, Hacettepe Üniversitesi Akarsular ve Jenetik Sınıflandırılması Ders Notları, 3-4
• Monroe, James S.- Wicander R.,2005, Fiziksel Jeoloji, 462 -463
• Huggett, Richard J.,2007, Fundamentals Of Geomorphology, 222