Borobudur
Borobudur Tapınağı | |
 | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Tapınak (MS 750) Dünya Mirası (1991) |
| Konum |  Yogyakarta, Endonezya |
| Koordinatlar | 7°36′29″G 110°12′14″D / 7.60806°G 110.20389°D |
| Başlama | MS 750 |
| Tamamlanma | MS 825 |
 | |
| Konum | Endonezya |
| Kriter | Kültürel: i, ii, vi |
| Referans | 592 |
| Tescil | 1991 (15. oturum) |
| Bölge | Asya-Pasifik |
Borobudur Tapınağı, Endonezya'nın Yogyakarta şehrinde bulunan Dünya Mirası bir yapıdır. Dünyanın tek parça hâlinde ve en büyük Budist tapınağı olma özelliğine sahiptir. UNESCO tarafından 1991 yılında Dünya Miras Listesine kabul edilmiştir.[1]
Tapınağın hangi tarihte yapıldığına dair resmî kayıt olmamakla beraber tahminlere göre Sailendra Hanedanlığı dönemine denk gelen MS 750 yılları olduğu düşünülmektedir. Yapımı 75 yıl süren Borobudur uzun yıllar kaderine terk edilmiştir. Ardından volkan patlaması sonucu volkanik küllerin tapınağa yayılması ile bu dünya mirası küller altında gizli kalmıştır. Yapı; Sir Stamford Raffles tarafından 1814 yılında keşfedilerek yapının ilk restorasyonunu Hollandalılar üstlenmiş, ardından UNESCO'nun 25 milyon dolar desteği ile bu restorasyon 11 yıl daha devam etmiş ve sonunda 1991 yılında dünyaya kazandırılmıştır.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Borobudur'un inşası veya kullanım amacına dair bilinen bir kayıt bulunmamaktadır. İnşaat süresi, tapınağın gizli ayağındaki oyma kabartmalar ile 8. ve 9. yüzyıllarda kraliyet beratlarında yaygın olarak kullanılan yazıtlar karşılaştırılarak tahmin edilmiştir. Borobudur muhtemelen MS 800 civarında kurulmuştur.[2][3][4] Bu, Sailendra hanedanının orta Java'daki Mataram krallığı üzerindeki egemenliğinin zirvesi olan MS 760 ile 830 yılları[5] arasındaki döneme tekabül eder, bu dönemde hanedanın egemenliği sadece Srivijayan İmparatorluğu'nu değil, aynı zamanda güney Tayland'ı, Filipinler'in Hintleştirilmiş krallıklarını, Kuzey Malaya'yı (Kedah, Hint metinlerinde eski Hint eyaleti Kadaram olarak da bilinir) kapsıyordu.[6] İnşaatın 75 yıl sürdüğü ve 825 yılında Samaratungga'nın hükümdarlığı sırasında tamamlandığı tahmin edilmektedir.[7]
Ayırt edici özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dünyanın en büyük ve tek parça hâlindeki olan tapınağıdır.
- Yapımı 75 yıl sürmüştür.
- Yapımında her biri 40 kilogram ağırlığında olan iki milyon blok taş kullanılmıştır.
- 504 Buda heykeline, 2.760 rölyefe ve 72 tane stupaya sahiptir.
- Kuş bakışı bakıldığında mandala şekli görülür.
Giriş
[değiştir | kaynağı değiştir]UNESCO Dünya Miras listesinde yer alan Borobudur Tapınağı'na giriş için bilet almak gerekmektedir.[8]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mayıs 2017.
- ^ "The Borobudur Temple: An Architectural and Cultural Wonder". indonesiadesign.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "Borobudur Temple - 800 AD". library.tanahimpian.web.id. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "History of Borobudur Temple". gotravelindonesia123.blogspot.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "Borobudur". www.britannica.com. 20 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "The Indianized States of Southeast Asia". books.google.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ "Early Kingdoms of the Indonesian Archipelago and the Malay Peninsula". books.google.com. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2023.
- ^ [1] 20 Kasım 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Giriş Ücreti, Borobudur
