Bronisław Malinowski
Bronisław Kasper Malinowski (7 Nisan 1884 - 16 Mayıs 1942), Polonyalı antropolog, etnograf ve bilim insanı.[1] 20. yüzyıl sosyal antropolojisinin en etkili isimlerinden biri olarak kabul edildiği belirtilmektedir. Şu anda Polonya sınırları içerisinde bulunan Avusturya-Macaristan topraklarında doğdu. Okyanusya'daki Trobriand Adaları üzerine yürüttüğü saha çalışmaları ve Avrupa antropolojisine kazandırdığı katılımcı gözlem yöntemi ile modern etnografinin kurucuları arasında olduğu söylenir. Kültürel antropoloji öğreti ve çalışmaları ile birlikte, Malanesia antropoloji araştırmalarına ve sosyoloji biliminin işlevselci yaklaşımına büyük katkı sağladığı iddia edilir.[2]
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Malinowski Kraków, Polonya'da filolog Lucjan Malinowski'nin oğlu olarak doğdu. Üst-orta sınıf bir ailenin mensubuydu. Babası profesör, annesi toprak sahibi bir ailenin kızıydı. Çocukken zayıftı ve sıklıkla hasta oluyordu ama buna rağmen derslerinde üstün başarı gösteriyordu. 1902'de liseyi üstün başarıyla bitirerek Jagiellonian Üniversitesi’nde felsefe öğrenimine başladı. 1908'de Jagiellonian Üniversitesi'nde On the Principle of the Economy of Thought isimli teziyle felsefe doktorasını yaptı. Bu arada aynı üniversitede fizik ve matematik çalışmaları yapmıştı. Başlarda fizik ve matematikle ilgilense de hastalığı nedeniyle sosyal bilimlere yöneldi.
Üniversite öğrenimi sırasında hastalığı tekrarladı. James Frazer'ın Altın Dal isimli eserinden etkilenerek antropoloji üzerine yoğunlaşmaya karar verdi. Sonraki 2 seneyi Leipzig Üniversitesi'nde Charles Gabriel Seligman ile antropoloji çalışarak geçirdi. Bu zaman zarfında James Frazer ve diğer Britanyalı yazarlar arasında iyi bilinen bir pozisyona gelmişti. Bu nedenle Malinowski 1910'da Londra Ekonomi Okulu'de antropoloji eğitimi görmek üzere İngiltere'ye gitti. Malinowski, 1911’de ilk akademik makalesini Lehçe yayımladı; 1913’te ilk İngilizce eserini yayımladı. Aynı dönemde LSE’de din ve sosyal psikoloji üzerine dersler vermeye başladı.
1914'te Mailu'da alan araştırmalarını denetlediği yer olan (Papua Yeni Gine'de) Trobriand Adaları'na gitti. Sahadaki bu meşhur seyahatinde kıyı şeridinde bulundu. I. Dünya Savaşı başladı ve Britanya kontrol noktasındaki Avusturya-Macaristan İmparatorluğu kutuplaşması neticesinde Avustralya yönetimi kendisine iki opsiyon tanıdı; kendisi Trobriand Adaları'na sürgün edilecek ya da savaş esnasında gözaltında tutulacaktı. Malinowski, Trobriand Adaları'nı tercih etti. Bu süre zarfında Malinowski Kula'daki saha çalışmalarını denetleme fırsatı buldu ve şu an antropolojik metodolojide kilit rol oynayan katılmacı gözlem kuramını oluşturdu. Bu çalışmalar sayesinde 1916’da LSE’den Doctor of Science (DSc) unvanını aldı ve 1922’de yayımlanan Argonauts of the Western Pacific adlı eseriyle uluslararası üne kavuştu.
1922'ye kadar Malinowski antropoloji alanında doktora derecesini kazanmıştı. 1938’de Amerika’ya gitti; II. Dünya Savaşı'nın başlamasıyla orada kaldı ve Yale Üniversitesi'nde antropoloji profesörlüğüne atandı. 16 Mayıs 1942’de New Haven’da öldü.
Çalışmaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Katılımcı gözlem
[değiştir | kaynağı değiştir]Malinowski’nin en önemli katkısı, antropolojik verilerin doğrudan sahadan ve toplumun günlük yaşamı içinden toplanmasını savunan katılımcı gözlem (participant observation) yöntemidir. Bu yaklaşım, daha önceki “koltuk antropolojisi” (armchair anthropology) anlayışının yerine geçerek modern etnografinin temelini attı.
Kula değiş-tokuş sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Trobriand Adaları’ndaki saha araştırmaları sırasında “Kula halkası” (Kula ring) adı verilen, karşılıklı armağan değişimine dayalı karmaşık ekonomik-sosyal sistemi tanımladı. Bu analiz, ekonomik antropolojinin klasik çalışmalarından biri kabul edilir.
Psikolojik fonksiyonalizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Malinowski, kültürel olguları bireylerin temel ihtiyaçlarını karşılayan işlevler olarak gören bir yaklaşım geliştirdi. Bu düşünce, psikolojik fonksiyonalizm olarak anılır ve kültürel öğelerin toplumsal yapıdaki pratik rollerini vurgular.
Kişisel yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1919'da Elsie Rosaline Masson ile evlendi; bu evlilikten üç kızı oldu. Elsie'nin 1935'te ölümünden sonra 1940'ta Valetta Swann ile evlendi. Saha günlükleri ölümünden sonra eşi tarafından yayımlandı ve kişisel içeriği nedeniyle tartışma yarattı.
Seçilmiş eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Family among the Australian Aborigines (1913)
- Argonauts of the Western Pacific (1922)
- Crime and Custom in Savage Society (1926)
- Sex and Repression in Savage Society (1927)
- Coral Gardens and Their Magic (1935)
- The Scientific Theory of Culture (1944, ölümünden sonra)
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Malinowski, 20. yüzyıl antropolojisinin gelişimine yön veren en önemli figürlerden biri olarak kabul edilir. Öğrencileri arasında E. E. Evans-Pritchard ve Edmund Leach gibi modern antropolojinin kurucu isimleri bulunur. Saha çalışmasını zorunlu bir metodolojik standart hâline getirmesi, disiplinin tüm alt dallarını etkilemiştir.
Çalıştığı kurumlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Londra Ekonomi Okulu
- Londra Üniversitesi
- Cornell Üniversitesi
- Harvard Üniversitesi
- Yale Üniversitesi
Bibliyografya
[değiştir | kaynağı değiştir]- Trobriand Adaları (1915)
- Batı Pasific Argonutları (1922)
- İlkel Toplum Miti (1926)
- Yabanıl Toplumda Suç ve Gelenek (1926)
- Yabanıl Toplumda Cinsiyet ve Baskı (1927)
- Kuzeybatı Melanezya'da İlkel Seksüel Yaşam (1929)
- Mercan Bahçeleri ve Onların Sihiri: Trobriand Adaları'ndaki tarım ritüelleri ve toprağı işleme yöntemleri üzerine bir çalışma (1935)
- Vahşilerin Cinsel Yaşamı
- Bilimsel Bir Kültür Teorisi (1944)
- Büyü, Bilim ve Din (1948)
- Kültürel Değişimin Dinamikleri (1945)
- Kavramın Sınırlı Anlamına İlişkin Bir Günlük (1967)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Malinowski, Bronislaw "A Diary in the Strict Sense of the Term" Stanford University Press, 1989, p. 160, ISBN 0-8047-1707-9
- ^ REILLY, P., et al. Dead men and radiologists don't lie: a review of cadaveric and radiological studies of rotator cuff tear prevalence. The Annals of The Royal College of Surgeons of England, 2006, 88.2: 116-121.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Malinowski: Bir antropoloğun serüveni, 1884-1920. Michael Young. Yale University Press, 2004.
- "Antropolojide sosyo kültürel teori" Merwyn Garbarino. Waveland Press. 183.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Stanford Encyclopedia of Philosophy – Malinowski
- Malinowski 13 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Arşiv: BBC Radio 4, 'Thinking allowed' on Malinowski orijinal isimli kayıt.
- Baloma; Trobriand Adaları'ndaki ölülerin Ruhları 19 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Bronislaw Malinowski Notları, LSE Arşivi 13 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Malinowski'nin alan çalışması fotoğrafları, Trobriand Adaları, 1915-1918
- İşlevsel Kuram Üzerine (seçilmiş bölümler) 4 Eylül 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.