Bulan-Koba Kurganı
Bulan-Koba Kurganı (MÖ 2. yüzyıldan MS 5. yüzyıla kadar), Altay dağlarında Pazırık Kurganının yerini alan arkeolojik bir kurgandır.[1] Bu kültürün zaman dilimi, Rus arkeolojisinde Huno-Sarmat dönemi olarak adlandırılan döneme (M.Ö. 2. yüzyıldan MS 5. yüzyıla) kadar uzanır.[2] Bu kültürün taşıyıcıları Hiung-nu, Xianbei eyaleti ve Cücenler döneminde yaşamışlardır. Altay'da bu kültürün yerini Türk ölü gömme gelenekleri aldı.[3]
Arkeoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]V.V. Radlov, 1865 yılında Katanda köyü ve Berel köyü yakınlarında yapılan kazılarla Bulan-Koba kültürünün anıtlarını bilimsel olarak inceleyen ilk kişiydi. Bu kültürde yerleşimlerin olmaması göçebe bir yaşam tarzına işaret etmektedir.[4] Bulan-Koba kültürünün gömme geleneği, taş sandukaların üzerine oval biçimli tümseklerden oluşmakta ve yetişkin mezarlarının çoğunda ölenle birlikte kurban edilen atlar da gömülmektedir.[5] Bulan-Koba taşıyıcıları uzak savaşlarda ölen savaşçılar için anıt mezarlar diktiler.[6] Bulan-Koba kültürü, Hiung-nu, Xianbei ve Cücen siyasi birliklerinin bir parçasıydı ve yukarıda adı geçen tüm kültürel çekirdeklerden maddi etki alıyordu. Bulan-Koba kültürünün defin uygulamaları, İlk Türk Kağanlığı'nın sonraki Türk defin geleneklerini büyük ölçüde etkilemiştir.[7]
Genetik ve Antropoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]İskelet kalıntılarının analizi, Bulan-Koba kültür taşıyıcılarının antropolojik olarak esasen Avrupalı kökenli olduğunu,[8] önceki Demir Çağı Doğu İskitlerine benzer ve Yassı Gömüt ve Hiung-nu gibi Moğol gruplarından farklı olduğunu göstermektedir. Bu kültür döneminin sonunda Bulan-Koba halkı yabancı halklarla şiddetli çatışmalara girmiştir.[9]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Konstantinov et al. 2018.
- ^ Konstantinov et al. 2018, page 13.
- ^ Konstantinov et al. 2018, page 9 :"The tradition of erecting of the Bulan-Koba type monuments preserved up to the early Middle Ages, i.e. before the Türkic time.".
- ^ Tishkin 2019, page 287.
- ^ Konstantinov et al. 2018, page 11.
- ^ Tishkin 2019, pages 290-291.
- ^ Konstantinov et al. 2018, page 11: "The cemetery contains burials of men with horses, which in many ways are similar to the Bulan-Koby type objects.".
- ^ Pozdnyakov & Chikisheva 2021.
- ^ Svetlana, Matrenin & Soenov 2018, "Between the late 3rd century AD and the 5th century AD, following the disintegration of the Xianbei Empire and the rise of intergroup clashes, the Bulan-Koba people became also involved in military clashes with foreign tribes.".