Myanmar'daki Yahudilerin tarihi
Myanmar'daki Yahudilerin tarihinde kayıtlara geçen ilk Yahudi, 18. yüzyılda Myanmar Kralı Alaungpaya'nın ordusunda yer alan Solomon Gabirol'du.[1]
19. yüzyılda Hindistan'dan gelen Yahudi tüccarlar Yangon ve Mandalay'da hatırı sayılır büyüklükte cemaatler oluşturdular. Bu Yahudiler içinde Bağdadiler, Koçin Yahudileri ve Bene Israel bulunmaktaydı. Britanya İmparatorluğu hakimiyeti altında esnaf Yahudiler kalkındılar, pamuk ve pirinç ticaretiyle uğraştılar.[2] Japonya'nın 1942'de ülkeyi işgalinden sonra birçok Yahudi Hindistan'a taşındı. Her ne kadar Japonlar Naziler gibi Yahudilere karşı antipati beslemediyse de İngiltere yanlısı ve "Avrupa" grubu olma sebeiyle şüpheyle yaklaşıldılar. 1964'te işyerlerinin millileştirilmesiyle cemaat sekteye uğradı ve cemaat üyelerinin çoğu diğer ülkelere göç etti.[3] Ülkedeki son haham 1969'da oradan ayrıldı.
2002 itibarıyla başkent Yangon'da sadece 20 Yahudi kaldı. Burma Yahudilerinin çoğu İsrail'e göç etti.[3] Yerel Yahudiler Musmeah Yeşua Sinagogu'nu kullanmaktadır fakat minyanı oluşturacak 10 kişi nadiren bir araya gelebilmektedir. Genelde, sinagogun bakıcısı Moses Samuel'e İsrail elçiliğinin işçileri yardımcı olmaktadır.
Burma'nın kuzeyinde, Hindistan sınırındaki Mizo halkı etnik açıdan Tibetli olmalarına rağmen kendilerinin Menaşe kabilesinden geldiklerine inanmaktadır ve ibadet şekilleri Yahudilik ibadet şekilleriyle benzerlikler göstermektedir. Dini açıdan resmi olarak Yahudiliğe geçen bu halkın amacı en nihayetinde İsrail'e göç etmektir. Çoğu Ortodoks Yahudiliği benimserken, İsrail'e göç etmiş olanlar genelde Judea, Samarya ve Guş Katif'te yaşamaktadır. Bu halk Bnei Menaşe olarak bilinir.
Burma, İsrail'i tanıyan ilk Asya ülkesi olup diplomatik ilişkileri devam etmektedir. İsrail, ilk diplomatik elçiliğini Yangon'da 1953'te açtı ve 1957'de büyükelçiliğe dönüştü. İki ülkenin ilk yıllarına sosyalist bakış açısı olması bu ülkelerin liderlerinin bugün dahi iletişime devam etmesine olanak sağlamıştır.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Secret Yangon II: The Lost Tribe: ThingsAsian". 14 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2011.
- ^ McDonald-Gibson, Charlotte "Myanmar Jews count on tourism" Globe and Mail 12/02/2006 http://www.theglobeandmail.com/servlet/story/LAC.20061202.SYNAGOGUE02/TPStory/specialTravel
- ^ a b Mydans, Seth "Yangon Journal; Burmese Jew Shoulders Burden of His Heritage " New York Times 7/23/2002
- ^ Freedman Cerna, Ruth "Almost Englishmen: Baghdadi Jews in British Burma" P. 122
Almost Englishmen: Baghdadi Jews in British Burma" Lexington Books, 2007
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Myanmar's Jews live in fear; Ynetnews; October 3, 2007 22 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Myanmar Jews count on tourism; globeandmail.com; December 2, 2006
- Burma Last Jews Struggling to Preserve Synagogue; BurmaNet News; November 27, 1995 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Mydans, Seth "Yangon Journal; Burmese Jew Shoulders Burden of His Heritage " New York Times 7/23/2002
- A Jew goes to Burma; Galus Australis 2009
