Câbir bin Zeyd
Ebü’ş-Şa‘sâ Câbir bin Zeyd el-Ezdî (Arapça: أبو الشعثاء جابر بن زيد اليحمدي الأزدي) İslam alimi, ilahiyatçı ve İslam'ın üçüncü büyük mezhebi İbadilerin kurucu figürlerinden birisidir.[1] Tâbiîn'den, yani İslam'ın ikinci kuşağından olup, Abdullah bin İbâz'ın ölümünden sonra mezhebin liderliğini üstlenmiştir.[2][3]
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]İbn Zeyd, Umman'da günümüz Nizva yakınlarındaki Fırak köyünde doğmuştur.[1] İkinci kuşak Müslümanlardan bir tâbiîn olarak, Peygamber Muhammed'in dul eşi Aişe ve kuzeni Abdullah bin Abbas'ın öğrencisidir.[1]
Emevi valisi Haccâc bin Yûsuf es-Sekafî, İbn Zeyd ile şahsen dostane ilişkiler içindeydi; zira Haccâc, İbadi mezhebini, daha aşırı taraftarlara karşı bir kalkan olarak kullanılabilecek Hâricîlerin daha ılımlı bir kolu olarak görüyordu.[2] Bu durum, İbn Zeyd'in Haccâc'ın casuslarından birinin idamını emretmesinden sonra sona erdi ve bu da birçok İbadi'nin ya hapse atılmasına ya da Umman'a sürgün edilmesine yol açtı. [2] İbn İbad'ın ölümünden sonra İbn Zeyd, İbadileri Umman'a götürdü ve burada ahādīth ṣaḥīḥat al-isnād Muhammed'in çeşitli sahabelerinden rivayet ettiği rivayetler, İbadi İslam hukukunun tefsirinin külliyatını oluşturmuştur.[3]
Mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]İbn Zeyd, hem kendi mezhebi hem de Sünni İslam'ın takipçileri tarafından saygın kabul edilir ve Sünnilerin kendi Hasan-ı Basri'yi ile yaklaşık aynı prestije sahiptir.[1] İbadilerin iki hadis külliyatından biri olan Cami'ul Sahih'te en sık zikredilen rivayetçidir.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d Donald Hawley, Oman, pg. 199. Jubilee edition. Kensington: Stacey International, 1995. 0905743636
- ^ a b c Valerie Jon Hoffman, The Essentials of Ibadi Islam, pg. 12. Syracuse: Syracuse University Press, 2012. 9780815650843
- ^ a b Donald Hawley, Oman, pg. 200.
- ^ Jonathan E. Brockopp, The Cambridge Companion to Muhammad, pg. 92. Cambridge: Cambridge University Press, 2010.
