CD ripper
CD Ripper, CD kopyalayıcı, CD yakalayıcı veya CD çıkarıcı, bir kompakt diskteki Compact Disc Digital Audio (CD-DA) biçimindeki ham dijital sesi WAV veya MP3 gibi standart bilgisayar ses dosyalarına dönüştürerek kopyalayan bir yazılımdır.
Ses CD'lerini kopyalama işlemi için kullanılan daha resmi bir terim ise dijital ses çıkarmadır (DAE, digital audio extraction).
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Bilgisayar CD-ROM sürücülerinin ve ses sıkıştırma mekanizmalarının (MP2 gibi) ilk günlerinde, CD kopyalama, telif hakkı sahipleri tarafından istenmeyen bir durum olarak görülüyordu ve bazıları kopya korumasını basit ISO9660 standardına uyarlamaya çalışıyordu. Zaman ilerledikçe, çoğu müzik yayıncısı, bireylerin müziği satın aldıklarına göre, kendi kişisel kullanımları için kendi bilgisayarlarında bir kopya oluşturabilmeleri gerektiği fikrine daha açık hale geldi. Bu henüz tamamen doğru değil; Bazı mevcut dijital müzik dağıtım mekanizmalarında bile, bir son kullanıcının ücretli (ve dolayısıyla kişisel lisanslı) ses sistemiyle yapabilecekleri konusunda önemli kısıtlamalar vardır. Windows Media Player'ın varsayılan davranışı, kopyalanmış müziğe kopya koruma önlemleri eklemektir; bu yapılmadığı takdirde, son kullanıcının müziklerine yapılanlardan tamamen sorumlu tutulacağı konusunda bir sorumluluk reddi beyanı vardır. Bu, müziklerini bir bellek çubuğuna, MP3 çalara veya taşınabilir sabit diske depolamak ve herhangi bir PC veya uyumlu cihazda dinlemek isteyen çoğu kullanıcı için uygundur.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Rip için Jargon File'nin yaptığı tanım, terimin, program verilerinden multimedya içeriğinin çıkarılmasına atıfta bulunduğu Amiga argosundan kaynaklandığını not eder.[1]
Tasarım
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir ara adım olarak, bazı kopyalama programları, çıkarılan sesi WAV, FLAC ve hatta ham PCM sesi gibi kayıpsız bir biçimde kaydeder. Çıkarılan ses daha sonra MP3, Vorbis, WMA veya AAC gibi kayıplı (lossy) bir codec ile kodlanabilir. Kodlanmış dosyalar daha derli topludur ve dijital müzik çalarlarda oynatmak için uygundur. Bir bilgisayardaki medya oynatıcı programında da oynatılabilirler.
Kopyalama programlarının çoğu, kodlanmış dosyaların meta verilerle etiketlenmesine yardımcı olur. Örneğin MP3 dosya formatı, başlık, sanatçı, albüm ve parça numarası bilgileri içeren etiketlere izin verir. Bazıları, AMG'nin LASSO, FreeDB, Gracenote'un CDDB'si, GD3 [1] 3 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. veya MusicBrainz gibi ağ hizmetlerine bakarak kopyalanan diski belirlemeye çalışacak veya CD-Text depolanmışsa metin çıkarmayı deneyecektir.
Bazı hepsi bir arada kopyalama programları, sesi tek bir adımda kopyalayıp diske yazarak ve muhtemelen işlem sırasında sesi anında yeniden kodlayarak tüm süreci basitleştirebilir.
Exact Audio Copy, cdda2wav, CDex ve cdparanoia dahil olmak üzere bazı CD kopyalama yazılımları özellikle isabetli veya "güvenli" bir kopyalama sağlamayı amaçlamaktadır.
Kompakt disk seek jitter
[değiştir | kaynağı değiştir]Kompakt disklerden dijital ses çıkarma bağlamında, seek jitter, Kompakt Disk sürücüsü yeniden ararsa çıkarılan ses örneklerinin ikiye katlanmasına veya tamamen atlanmasına neden olur. Sorun, Kırmızı Kitap'ın arama sırasında blok-doğru adresleme gerektirmemesi nedeniyle oluşur. [a] Sonuç olarak, ekstraksiyon işlemi birkaç numuneyi erken veya geç yeniden başlatarak numunelerin iki katına çıkarılmasına veya atlanmasına neden olabilir. Bu aksaklıklar genellikle oynatma sırasında tekrar eden küçük tıklamalar gibi ses çıkarır. Yazılımda düzeltmeye yönelik başarılı bir yaklaşım, örtüşen okumalar gerçekleştirmeyi ve verileri kenarlardaki örtüşmeleri bulmak için uydurmayı içerir. Çoğu ayıklama programı, titreşim düzeltmesi arar. CD üreticileri, sürücünün yeniden arama yapmaması için daha düşük hızlarda özel CD sürücü modelleri kullanarak tek bir sürekli okuma işleminde tüm diski çıkararak titreşim aramayı önler.
Optik sürücü özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Kusursuz bir kopya elde etmeye yardımcı olan bir optik sürücünün özellikleri, küçük bir numune ofseti (en iyi sıfırda), titreşim (jitter) olmaması, önbelleğe alma olmaması veya devre dışı bırakılabilir olması ve C1 ve C2 hata durumlarının doğru bir şekilde uygulanması ve geri bildirimidir. Birden çok marka ve optik sürücü sürümü için bu özellikleri listeleyen veritabanları vardır. Ayrıca EAC, bilinen bir referans CD'sinin test kopyası ile bu özelliklerden bazılarını otomatik olarak algılama yeteneğine sahiptir.
Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Önemli CD ripper uygulamaları aşağıdakileri içerir:
- Audiograbber
- CDex
- Exact Audio Copy
- foobar2000
- fre:ac
- iTunes
- JRiver Media Center
- MediaMonkey
- Musicmatch Jukebox
- VLC media player
- Winamp
- Windows Media Player
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- DVD ripper
- Sabit disk kaydedici
Not listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Due to additional sector level addressing added in the Yellow Book, CD-ROM data discs are not subject to seek jitter.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "rip". The Jargon File (version 4.4.3). catb.org. 1 Temmuz 2003. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "cdparanoia". 6 Ekim 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "fre:ac". 17 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Recommended Secure Digital Audio Extraction software". 18 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- "Comparison of CD rippers". 30 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2021.