İçerik yönetim sistemi
İçerik Yönetim Sistemi (İYS, İngilizce: Content Management System ya da CMS) dijital içerik üretilmesini ve düzenlenmesini yönetmeye yarayan yazılımlar bütünüdür.[1][2] Bir İYS, genellikle doküman yönetimi, değer yönetimi ve kayıt tutma sistemlerinin birden fazla katılımcı tarafından işbirliği içinde kullanılmasını sağlar.[3][4]
Çoğu zaman bir Web sitesi hazırlamak, web sayfalarında bulunan bilgilerin arzu edilen şekilde görüntülenmesini sağlamak amaçlı yazılımlar olarak dar anlamlı bir tanımla değinilen içerik yönetim sistemleri,[5][6] uluslararası platformda birçok organizasyon için zorunluluk hâline gelen modern bir varlık (İngilizce: asset) yönetimi tekniği olmuştur. Günümüzde içerik yönetim sistemleri kendi içerisinde bölünmüş bir yazılım endüstrisi hâline gelmekte ve sayısız yazılım kuruluşunun ürünleri ile birlikte birçok açık kaynak kod projesini barındırmaktadır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]İYS kavramı ilk olarak web sitesi hazırlama ve yönetme fonksiyonları için kullanılmıştır. 1995 yılında CNET, içerik yönetimini geliştirmek amacıyla Vignette şirketi ile iş birliği yaparak sektördeki ilk profesyonel çözümlerden birini oluşturmuştur. Bu gelişme, içerik yönetim sistemlerinin bağımsız bir yazılım endüstrisi hâline gelmesini sağlamıştır.
Zaman içinde İYS'ler, portal sistemleri, wiki platformları, web tabanlı groupware yazılımları gibi alt dallara ayrılarak gelişmeye devam etmiştir.
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]İYS, ortak çalışma gerektiren ortamlarda iş akışlarını düzenlemek için tasarlanmış işlemler bütünüdür. Bu işlemler manuel veya bilgisayar tabanlı olabilir ve aşağıdaki işlevleri yerine getirir:[7][8]
- Kullanıcıların paylaşımlı verilere erişmesine ve değişiklik yapmasına imkân sağlama
- Kullanıcılara belirli roller ve yetkiler tanımlama
- Veriyi düzenli şekilde saklama ve okunabilirliğini sağlama
- Yinelenen ve gereksiz veri miktarını azaltma
- Raporlama ve analiz süreçlerini kolaylaştırma
- Kullanıcılar arası iletişimi ve işbirliğini artırma
İYS'lerde depolanan veriler; doküman, resim, video, telefon numarası, bilimsel veri gibi çeşitli dijital içerikler olabilir. Çoğu sistem, içeriği kaydetmek, denetlemek, sürüm kontrolü yapmak ve yayımlamak için merkezi bir veri tabanı kullanır. Sürüm kontrolü, sistemin en büyük kazanımlarından biridir.
İçerik yönetim sistemi altyapısı
[değiştir | kaynağı değiştir]İYS'lerin hepsinde bulunması gereken bazı temel özellikler vardır;
Kullanıcı yönetimi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Üye hesapları; Kullanıcılar ve Yöneticilerin ad, soyad, iletişim bilgileri gibi detaylı bilgilerini kayıt etmeye ve güncellemeye yarar.
- Yetki yönetimi; Sistem içerisindeki hangi öğelere ve özelliklere erişimin olabileceğinin tanımlandığı alandır.
Hangi kullanıcının sistemin ne kadarına erişebileceğini, neleri düzenleyebileceğini veya silebileceğini tanımlamaya yarar. Genellikle üç seviye altında toplanmaktadır; Görme Yetkisi, Düzenleme Yetkisi ve Silme Yetkisi
- Rol tabanlı izin sistemi; Her kullanıcı için ayrı ayrı izin düzenlemesi yapmak yerine, roller tanımlanarak izinler rollerle ilişkilendirilir ve kullanıcılar da rollere atanır.
İçerik yönetimi
[değiştir | kaynağı değiştir]
İçerik, Türk Dil Kurumu sözlüğünde "bir anlatımda verilmek istenen öz; düşünce, duygu ve imgelerin bütünü" olarak tanımlanmaktadır.
Bilgisayar bilimleri açısından içerik yönetimi, içeriğin yaşam devri (İngilizce: content life cycle) ile ilgili eylem, işlem ve araçların tümüdür. Bu bağlamda içerik, sayısal ortama geçirilmiş ya da geçirilmesi mümkün, yapısal olan (ör.: Düz metin, veritabanı girdileri) veya yapısal olmayan (ör.: Metin işleme belgeleri, resim, film, ses kaydı, faks vb.) ortamlarda var olan yorumlanabilir verilerdir.
İçeriğin yaşam devri, oluşturma, yayınlama, düzenleme, paylaşma, depolama ve raporlama gibi farklı süreçler içerebilir.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- İçerik yönetim sistemleri listesi
- Veritabanı yönetim sistemi
- Üretkenlik yazılımı
- Kişisel bilgi yöneticisi
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ White, Martin (2005). The Content Management Handbook (İngilizce). Facet Publishing. ISBN 978-1-85604-533-9.
- ^ Boiko, Bob (2005). Content Management Bible (İngilizce). Wiley. ISBN 978-0-7645-7371-2.
- ^ "What is a Content Management System (CMS)?". SearchContentManagement. 26 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2019.
- ^ Paulsen, Karl (2011). Moving media storage technologies: applications & workflows for video and media server platforms. Burlington, MA: Focal Press. s. 381. ISBN 978-0-240-81448-3.
- ^ "What is a content management system (CMS)?". Kinsta® (İngilizce). 6 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025.
- ^ "Content Management System (CMS) and other spin-off terms definition(s)". Comentum. 24 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025.
- ^ "İçerik yönetim sistemi (CMS) nedir?". Oracle. 7 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2025.
- ^ Rockley, Ann; Kostur, Pamela (2003). Managing Enterprise Content: A Unified Content Strategy (İngilizce). New Riders. ISBN 978-0-7357-1306-2.
