Cam asansör
Cam asansör (veya cam yürüyen merdiven); kadın egemen mesleklerdeki erkeklerin kariyerlerinde kadınlara kıyasla daha kolay bir şekilde yükselmelerini ifade eden sosyolojik bir terimdir.[1]
Kadınların, kadın mesleği olarak görülen hemşirelik, öğretmenlik gibi çalışma alanlarında üst düzey yönetici olma veya terfi alma yolunda kariyer basamaklarını "normal bir merdivenden" çıkarken, erkeklerin "camdan bir yürüyen merdiven" veya "cam asansör" vasıtasıyla daha kolay ve daha hızlı bir şekilde yükselmesi metaforuna dayanır.
Kavram, 1992 yılında ABD'li sosyolog Christine L. Williams tarafından "Cam Asansör: "Kadın" Mesleklerinde Erkekler İçin Gizli Avantajlar" başlıklı makalede kullanılmıştır.[2] Williams araştırması için 1985- 1991 yılları arasında, ABD’nin 4 büyük şehrinde hemşireler, ilkokul öğretmenleri, kütüphaneciler ve sosyal hizmet uzmanlardan oluşan 99 kişi ile görüşmüş ve erkeklerin işlerine terfi gibi konularda daha avantajlı olduğunu ortaya koymuştur.[3] Williams bu araştırmasıyla kadın egemen mesleklerde erkeklerin, erkek egemen alandaki kadınlarla benzer problemleri yaşadığına dair teoriyi çürütmüş ve erkeklerin pembe yakalı işlerde bir cam tavanla değil, mesleki gelişimlerini ve terfilerini kolaylaştırıcı "cam asansör" ile karşılaştıklarını ifade etmiştir.
Williams, yirmi yıl sonra cam asansör olgusunu yeniden ele almış; 2013 yılında yayımlanan makalesinde daha önce ortaya attığı kavramın iki önemli sınırlılığını tespit etmiştir: Birincisi, "cam asansörle yükselme imkanı her erkek için geçerli değildir (cinsel yönelim, ırk ve etnik grup temelinde azınlık grupta olan erkekler cam asansörle yükselme avantajından yoksundur)"; ikincisi, "cam asansör, sadece istikrarlı iş ve öngörülebilen kariyer adımları gibi artık iş piyasasında var olmayan bazı özelliklere sahip işyerleri için geçerli bir kavramdır."[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Sebahattin Yıldız; Fidan Alhas; Önder Sakal; Harun Yıldız (2016). "Cam Uçurum: Kadın Yöneticiler Cam Tavanı Ne Zaman Aşar?". Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 71 (4). Ankara Üniversitesi. ss. 1119-1146. doi:10.1501/SBFder_00000024254 Mart 2021.
- ^ Alev Sökmen; Semra Akar Şahingöz (2017). "Kadın Çalışanlarda Cam Tavan Yansıtıcılarından Kurum İkliminin, İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma" (PDF). İşletme Araştırmaları Dergisi. 9 (1). ss. 113-133. doi:10.20491/isarder.2017.237. ISSN 1309-07124 Mart 2021.
- ^ Bayat, İrep; Baykal, Beril (31 Aralık 2021). "Toplumsal Cinsiyet Ayrımcılığının Yarattığı Engeller: Çalışma Yaşamında Varolmaya Çalışan Kadın". Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 23 (3): 745-762. doi:10.26745/ahbvuibfd.990887. 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi2 Şubat 2023.
- ^ Williams, Chrisinte L. (Ekim 2013). "The Glass Escalator, Revisited: Gender Inequality in Neoliberal Times, SWS Feminist Lecturer". Gender & Society. 5 (27).