Camuka
Camuka | |
|---|---|
| Ölüm | 1206 |
| Ölüm sebebi | İdam |
| Milliyet | Moğol |
| Diğer ad(lar)ı | Gür Han |
| Meslek | Asker, Politikacı |
Camuka ((Moğolca: Жамуха) veya Gür Han ö. 1206), asker, politikacı ve Moğol Cacirat kabilesinin şefi, sonraları Cengiz Han olarak anılacak olan Temuçin’in kan kardeşi (anda) ve rakibidir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Camuka, 12. yüzyıl sonları ve 13. yüzyıl başlarında yaşamıştır. Küçük yaşlarda Temuçin ile tanışmış ve kan kardeşi (anda) olmuştur. Temuçin'in karısı olan Börte, Merkitler tarafından kaçırıldığında, Tuğrul Han ile birlikte Temuçin'in yanında Merkitler’e karşı savaşmış ve Börte’nin kurtulmasını sağlamıştır. Buna rağmen Temuçin ve Camuka’nın aralarının bozulması çok uzun sürmemiştir. Aralarının bozulmasında ki asıl etmenin iktidar hırsı olup, “Moğolların Gizli Tarihi” adlı eserde bir buçuk yıl göçebe olarak Temuçin ve Camuka’nın nasıl birlikte yaşadığını ve ayrıldığını anlatmıştır. Temuçin dağa doğru, Camuka nehre doğru giderek konaklamışlardır. Temuçin ile aralarında olan gerilim daha sonraları artmış, Camuka, Temuçin’in kabilesine saldırarak büyük zararlar vermiştir.
Temuçin ile mücadele
[değiştir | kaynağı değiştir]Temuçin'in yeniden güçlenmesinin ardından, Tuğrul Han ile ittifak yapan Camuka, Temuçin'e yeniden saldırmış, ancak ittifakta olan bazı kabilelerin Temuçin'in yanında yer alması nedeniyle Tuğrul Han ve Camuka yenilmiştir. Bu yenilgiden sonra Camuka Naymanlar’a sığındı.
1201’de, Camuka’nın topladığı Kurultay, Camuka’ya “Gür Han” unvanı vermiştir. Camuka bu unvanını kullanarak, Temuçin'e karşı olan kabileleri tekrar etrafında topladı ve Temuçin'e karşı savaş başlattı. Bu savaşı da Temuçin kazanarak, Camuka'nın ordusunu tamamen dağıttı ve Camuka, Temuçin'e esir düştü.
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]“Moğolların Gizli Tarihi” adlı esere göre, Camuka'nın, Temuçin'e esir düşmesinden sonra, Temuçin yeniden dost olmak istediğini söylemiş ancak Camuka bunu reddedip, onurlu (kansız) bir ölüm istemiş ve Temuçin de Camuka'nın bu isteğini yerine getirmiştir. Bir çuvalın içine konularak tokmaklarla vura vura öldürülmüştür, böylece kanı akıtılmamıştır.[1]
Popüler kültürdeki yeri
[değiştir | kaynağı değiştir]- 2007 yapımı Moğol: Cengiz Han'ın Yükselişi adlı sinema filminde Camuka, Çinli oyuncu Sun Honglei tarafından canlandırıldı.
- Paradox Interactive'in yayımladığı 2020 çıkışlı video oyunu Crusader Kings III'de yer almaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ortaylı İlber, Tarih Tv, Hangisi Gerçek programı, 19.12.2022
- Temir, Ahmet. Moğolların Gizli Tarihi (Çeviri). Ankara: Türk Tarih Kurumu (2010). ISBN 978-975-6-0752-2