Casus foederis
Casus foederis veya casus fœderis, Latince'de "bir anlaşmanın uygulanabilir ve bağlayıcı hale geldiği koşul" anlamına gelmektedir. Diplomatik anlamda, müttefiklerden birine bir saldırı olması durumunda ittifak şartlarının yürürlüğe girdiği ve topyekûn harekete geçilmesini öngören durumu açıklar.
Casus foederis, savunma ittifakı söz konusu olduğunda müttefiklerden birine karşı savaş ilan edildiğinde ya da başlatıldığında ortaya çıkar. İttifak antlaşmaları sıklıkla casus foederis olarak addedilecek olayı tanımlar.[1]
Tarihi örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]NATO
[değiştir | kaynağı değiştir]NATO'yu kuran Kuzey Atlantik Antlaşması'nın "casus foederis" olarak nitelendirilen ve bir saldırı veya saldırı tehdidine karşı üyelerini savunmaya ve bu amaçla, bir üyesine yapılacak saldırının tüm üyelerine yapılmış varsayılacağı ilkesini öngören 5. Maddesi, sadece bir kez uygulamaya konuldu. 11 Eylül 2001 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nde düzenlenen saldırıların ardından üye ülkeler Washington yönetimine askerî destek vermek zorunda kaldı.[2][3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Lassa Oppenheim, Hersch Lauterpacht (1955). International Law: A Treatise, 8th Ed., Vol. 1. New York: Longmans, Green & Co. ss. 963-964, 1072. ISBN 978-0582302457. 14 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2017.
- ^ Hasselbach, Christoph (11 Ağustos 2017). "Dünden bugüne NATO'daki anlaşmazlıklar". Deutsche Welle. 13 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2017.
- ^ Robert Czulda, Robert Łoś (2013). NATO Towards the Challenges of a Contemporary World 2013. Varşova: International Relations Research Institute. ss. 63, 316. ISBN 9788362784035. 17 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi.
