Katafrakt

Aslanla savaşan bir Part Katafraktı. British Museum.

Katafrakt (Antik Yunanca: κατάφρακτος, İngilizce: Cataphract) göçebe İran kabilelerinde, Antik Yunan ve Roma'da kullanılan bir zırhlı atlı tipidir. Cataphract, tamamen anlamına gelen κατά ve korunaklı / korunmuş anlamına gelen φρακτός kelimelerinin birleşimi ile oluşmuştur ve zırhlı anlamına gelir.

Katafrakt süvarileri, binici ve ata zırh giydirilerek oluşturulurdu. Üstün silah ve zırh güçleri sayesinde İran dışından gelip İran'a yerleşmiş olan Partlar'a büyük katkı sağlamıştır. Partların Roma İmparatorluğuna karşı ayakta kalmasında ve Roma'nın Doğudaki fetihlerinin sınırlandırılmasında önemli rol oynamıştır. Ancak daha sonraları Romalılar bu hayran kaldıkları askerlerin benzerlerini kendi ordularında kurdular ve imparatorluğun pek çok kilit noktasında kullandılar. Romanın bölünmesinden sonra Doğu Roma yani Bizans'ta kullanılmaya devam edilen katafraktlar Bizans'a büyük güç getirdiler.

Katafraktlar tarih içinde pek çok halk tarafından kullanıldığından (Ermeniler, Partlar, Selevokslar...) dolayı pek çok farklı silah çeşidi de kullandılar. Çoğunluka ellerinde bir mızrakları olurdu. Ellerinde kalkan taşımazlardı. Atın koşusu sırasındaki hızından dolayı sahip olduğu kuvveti rakibe aktarabilmek için mızrakların ata bağlanmasını sağlayan düzenekler de kurulurdu.