Müslümanların İran'ı fethi
| Müslümanların İran'ı fethi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| İslam'ın yayılışı | |||||||
 7. yüzyılda Ortadoğu | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Sasani İmparatorluğu | Râşidîn Halifeliği | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
III. Yezdigirt |
Ebu Bekir Ömer Halid bin Velid | ||||||
Müslümanların İran'ı fethi veya Arapların İran'ı fethi,[2] İran'ın MS 7. yüzyılda Müslümanlar tarafından fethedilmesidir. Bunun sonucunda Sasani İmparatorluğu yıkıldı ve İran İslamlaşmaya başladı.
Müslümanların yükselişi İran'da önemli bir siyasi, sosyal, ekonomik ve askeri zafiyat ile çakıştı. Büyük bir güç olan Sasani İmparatorluğu, onlarca yıldır Bizans İmparatorluğu'na karşı savaşın ardından insani ve maddi kaynaklarını tüketmişti. MS 628 yılında II. Hüsrev'in öldürülmesinden sonra iç siyasi durum hızla kötüye gitti. Ardından sonraki dört yıl içinde 10 kişi tahtta hak talebinde bulunuldu.[3] Pers ve Part fraksiyonları arasında çatışma patlak verdiğinde, imparatorluk artık bazı bölgelerde hakimiyetini kaybetti.
Arap Müslümanlar ilk önce MS 633'te Halid bin Velid komutasında Sasani İmparatorluğu'nun siyasi ve ekonomik merkezi olan Mezopotamya'yı işgal etti.[4] Halid'in Levant'daki Bizans cephesine geçmesinden sonra, Müslümanlar nihayetinde Sasani'nin karşı saldırılarını püskürttüler. 636'da Sa'd bin Ebû Vakkās tarafından ikinci bir istila başladı ve Kadisiye Muharebesi'ndeki önemli bir zafer, İran'ın batısındaki Sasani kontrolünün sona ermesine yol açtı. Zagros Dağları daha sonra Râşidîn Halifeliği ve Sasani İmparatorluğu arasında doğal sınır haline geldi. Halife Ömer, Persler tarafından bölgede kesintisiz baskınlar yapılması nedeniyle 642'de Sasani İmparatorluğu'nun tamamen istila edilmesini emretti ve 651 dolaylarında Sasani İmparatorluğu tamamen fethedildi. İran'ın savaş meydanlarından birkaç bin kilometre uzaktaki Medine'den Halife Ömer'in iyi koordine edilmiş çok yönlü saldırılar dizisiyle İran'ı hızlı bir şekilde ele geçirmesi, büyük bir askeri ve politik stratejist olarak itibarına katkıda bulunan en büyük zaferi haline geldi.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Pourshariati, Parvaneh (2008). Decline and Fall of the Sasanian Empire: The Sasanian-Parthian Confederacy and the Arab Conquest of Iran. Londra ve New York: I.B. Tauris. ISBN 978-1-84511-645-3. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017.
- ^ "ʿARAB ii. Arab conquest of Iran". iranicaonline.org. 26 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017.
- ^ a b The Muslim Conquest of Persia By A.I. Akram. Ch: 1 978-0-19-597713-4
- ^ "Between Memory and Desire". google.nl. 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2017.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- History of Iran: Islamic Conquest5 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. from the Iran Chamber Society.
- The Arab conquests28 Ağustos 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at History World.
- Muslim Conquest of Persia at Mecca Books.
