Celâleddin Fîrûz
| Celaleddin Firuz Halaci | |
|---|---|
| Sultan | |
 Sultan Firuz Halaci (tahtta), Khwaja Hasan ve bir dervişin portresi (yaklaşık 1640) | |
| 12. Delhi sultanı | |
| Hüküm süresi | 13 Haziran 1290-19 Temmuz 1296 |
| Taç giymesi | 13 Haziran 1290 |
| Önce gelen | Keyûmers |
| Sonra gelen | Alaeddin Halaci Rükneddin I. İbrâhim Şah (vekil) |
| Doğum | y. 1220 Paktiya |
| Ölüm | 19 Temmuz 1296 (76 yaşında) Kara-Manikpur, Delhi Sultanlığı |
| Eş(ler)i | Malika-i Cihan |
| Çocuk(lar)ı | Rükneddin I. İbrâhim Şah |
| Hanedan | Halaciler |
| Dini | Sünnilik |
Delhi Sultanlığı  |
|---|
| Hanedanlar |
Celaleddin Firuz Halacı (Firuz Şah II) (d. 1220 ? - ö. 19 Temmuz 1296, Kara), Delhi sultanı (1290-96).
Muizzilerin egemenliğine son vererek Delhi Sultanlığı'nı 1290'dan 1320'ye değin yöneten Halacı hanedanını kurdu.
Halac Türklerinden olan Celaleddin Firuz,[1] Balaban'ın emirlerindendi. Balaban döneminde (1266-87) Moğollara karşı yapılan savaşlarda büyük yararlılıklar gösterdi, sercandarlık ve Samana naipliğine kadar yükseldi. Balaban'ın ölümünden sonra tahta geçen Muizeddin Keykubad tarafından en yüksek askeri mevki olan arızi-i memalikliğe getirildi. Celaleddin Firuz, sağlığı gittikçe bozulan Keykubad'ın yerine 1290'da küçük oğlu Şemseddin Keyumers'i tahta çıkardı. Kısa bir süre sonra da Keykubad Keyumers'i öldüren Halaci emirleri Celaleddin Firuz'u tahta çıkardılar (13 Haziran 1290).
Firuz Şah, bir süre başkent Delhi'ye gidemedi ve Kilughari'da kaldı. Yeniden düzenleterek surlarla çevirdiği kentin adını Şehr-i Nev olarak değiştirdi. Merkezi yönetimde değişiklikler yaparak önemli mevkilere Halaci emirlerini getirdi. Halkın yeni yönetimi benimsemesinden sonra da Delhi'ye giderek Balaban'ın yeğeni Kara valisi Çahcu Küşlü Han'ın ayaklanmasını bastırdı ve bazı Hint prenslere karşı başarılı seferler yaptı. Ama asıl önemli askeri başarıyı Moğollara karşı kazandı. 1292'de bir istila hareketine girişen Moğollara ağır kayıplar verdirerek barış istemek zorunda bıraktı. Tutsakların çoğunu Delhi yöresine yerleştirdi. Büyük bir bölümü Müslümanlığı benimseyen bu tutsaklar daha sonra Yeni Müslümanlar olarak anıldı. Firuz Şah, Devagir seferinde elde ettiği ganimetleri sözde kendisine sunmak isteyen yeğeni Kara valisi Alaeddin Halaci'nin ihanetine uğrayarak öldürüldü.
Firuz Şah'ın ölümünden beş ay sonra Delhi'ye giren Alaeddin Halaci, Firuz Şah'ın iki oğlunu, damadını ve torununu da öldürerek tahtı ele geçirdi.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Encyclopædia Britannica
| Otorite kontrolü |
|
|---|
- ^ Srivastava, Ashirbadi Lal (1966). The Sultanate of Delhi, 711-1526 A.D.: Including the Arab Invasion of Sindh, Hindu Rule in Afghanistan and Causes of the Defeat of the Hindus in Early Medieval Age (İngilizce). Shiva Lal Agarwala. 23 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2025.