Celilîler
Celilîler, Osmanlı İmparatorluğu'nun Musul eyaletinin yönetimine 1726-1834 arasında hâkim olan hanedan.
Hanedanın Musul'a hâkim olması
[değiştir | kaynağı değiştir]Hanedanın başladığı Abdülcelil Bey Musul Beylerbeyi'nin maiyetindeyken güç kazandı. Oğlu Abdülcelilzade İsmail Paşa'nın 1726 yılında Musul Beylerbeyliğine getirilmesinin ardından güç kazanan hanedana mensup Abdülcelilzade Hüseyin Paşa, Nadir Şah'ın önce 1733 yılında, ardından ise büyük bir orduyla 1743 yılında Musul'a yönelik taarruzlarının başarıyla püskürtülmesinde büyük rol oynadı.[1] Ardından, 1834 yılına kadar Musul'u hep Celilî ailesinden Beylerbeyleri yönetti.
Hanedanın nüfuzunu yitirmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]II. Mahmud'un merkezî idareyi güçlendirme girişimleri ve Musul'da başka ailelerin de zamanla güç ve itibar kazanmaları sonucunda Celîlî ailesi giderek nüfuzunu kaybetti. Celîlîzâdeler'den son olarak Yahyâ Paşa 1833'te güçlükle Musul valiliğini elde ettiyse de, bir yıl sonra o da görevinden uzaklaştırıldı. Bundan sonra aile nüfuz ve iktidarını tamamen kaybetti.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Jalili Houshold in Ottoman Mosul (1726-1834)", Ayşen Ay, Fatih Üniversitesi, İstanbul (2013), s.62
- ^ "İslam Ansiklopedisi, "Celîlî" maddesi, Türk Diyanet Vakfı, İstanbul (1993), c.7, s.269". 15 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Kasım 2022.