Chullpa
Chullpa. Atalara tapınma ve akrabalık Aymara kültürünün en önemli unsurlarındandır. Çulpalar yaşam ile ölüm arasındaki bağlantıyı vurgulamak amacıyla inşa edilmişlerdir.[1] Bu mezarların içi tıpkı bir kadının rahmi şeklinde yapılmıştır ve içindeki mumyalaştırılmış beden fetal pozisyonunda yeniden doğmayı simgeler biçimde konulmuştur. (Ölülerin mezara ana rahmindeki pozisyonda konmasına hocker pozisyonu denir ve buna Alacahöyük'te de rastlanır) Çulpaların bazılarının üzerine kertenkele figürleri oyulmuştur. Kertenkelelerin kesilmiş kuyruklarını yeniden üretebilmeleri onların yaşamın sembolü olarak görülmesine neden olmuştur. Çulpaların tek giriş açıklığı, eski Yunan tapınaklarının çoğu gibi, doğu yönündedir ve bunun nedeni olarak her gün Toprak Ana tarafından yeniden “doğurulan” Güneş'i simgelediği düşünülmektedir.[2]
Aymara'yı istila ettikten sonra, İnkalar'ın da Çulpaları kullanmaış olma ihtimalleri vardır. Paskalya Adası'nda bulunan ve tupa olarak adlandırılan buna çok benzer bir yapının da Çulpalarda ilişkili bir geçmişi olduğu düşünülmektedir.[3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Çulpalar ile ilgili bir yazı 18 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Welcome to TIERRA SAJAMA, a Studio-Seminar of the University of Pennsylvania Department of Landscape Architecture and Department of Anthropology; 25 Ağustos 2008 tarihinde erişildi.
- ^ "Konuyla ilgili bir gezi yazısı". 23 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2008.
- ^ Heyderdahl, Thor. Easter Island - The Mystery Solved. Random House New York 1989.