Compagnie des Indes Orientales
 Şirket bayrağı | |
| [[Dosya:Armoiries de la Compagnie des Indes Orientales.jpg Şirket arması Sloganı:Florebo quocumque ferar Latince "Nereye götürülürsem orada gelişeceğim"|frameless|upright=1]] | |
| Tip | Kamu şirketi |
|---|---|
| Endüstri | Ticaret |
| Akıbeti | İflas |
| Kuruluş | 1 Eylül 1664 |
| Kurucu | Jean-Baptiste Colbert  |
| Feshedilme | 1795 |
| Genel merkezi | , |
Fransız Doğu Hindistan Şirketi (Fransızca: Compagnie française des Indes orientales) 1664 yılında Hollanda Doğu Hint Adaları'ndaki sömürgeci Hollanda Doğu Hindistan Şirketi ve İngiltere Doğu Hindistan Şirketi ile rekabet etmek için kurulmuş Fransız ticari kurumudur. Fransız bakan “Jean-Baptiste Colbert” tarafından organize edilip kurulan şirket, Kral XIV. Louis tarafından doğu yarım kürede Fransız ticaretini geliştirmek için onaylanmıştır.[1] 1660 yılında birleşen “Compagnie de Chine”, “Compagnie d'Orient” ve “Compagnie de Madagaskar” isimli üç şirket temelini oluşturmuştur.
17. ve 18. yüzyılda Hint Okyanusu ve Doğu Hint Adaları'nda Fransız denetimi (1664–1719) yılları arasında Doğu Hint Adaları Fransız Şirketi (Fransızca: “Compagnie Française des Indes Orientales”), (1719–20) yıllarında Hint Adaları Şirketi (“Compagnie des Indes”) ve (1720–89) yılları arasında ise Fransız Hint Adaları Şirketi (“Compagnie Française des Indes”) adı altında diğer kolonicilerle birlikte sürdürülmüştür.[2]
Daha önceden iflasın eşiğine gelip tekrar topralanan şirket, Fransa ve İngiltere arasında geçen (1756–63) Yedi Yıl Savaşı'nı Fransa'nın kaybetmesi ve Fransız Hindistan bölgesinin baş kenti olan “Pondicherry”'nin 1761 yılında düşmesiyle son demlerini yaşamıştır.[3] Fransa'nın Hindistan üzerindeki tekelinin son bulmasıyla şirket 1769 yılında kapatılmıştır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Yusuf Hikmet Bayur: “Hindistan tarihi, 3. cilt” Türk Tarih Kurumu Basımevi, 1950 syf. 93, 144
- ^ [1] 30 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Britannica French East India Company - erişim 21 Nisan 2012 (İngilizce)
- ^ Stuart Reid: “Armies of the East India Company 1750-1850”
- Ames, Glenn J. (1996). Colbert, Mercantilism, and the French Quest for Asian Trade. DeKalb, IL: Northern Illinois University Press. ISBN 0-87580-207-9.
- Boucher, P. (1985). The Shaping of the French Colonial Empire: A Bio-Bibliography of the Careers of Richelieu, Fouquet and Colbert. New York: Garland.
- Doyle, William (1990). The Oxford History of the French Revolution (2 bas.). Oxford; New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-925298-5.
- Lokke, C. L. (1932). France and the Colonial Question: A Study of Contemporary French Public Opinion, 1763-1801. New York: Columbia University Press.
- Malleson, G. B. (1893). History of the French in India. Londra: W.H. Allen & Co.
- Sen, S. P. (1958). The French in India, 1763-1816. Calcutta: Firma K.L. Mukhopadhyay. ASIN B000HINRSC.
- Sen, S. P. (1947). The French in India: First Establishment and Struggle. Calcutta: University of Calcutta Press.
- Soboul, Albert (1975). The French Revolution 1787–1799. New York: Vintage. ISBN 0-394-71220-X. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.
- Subramanian, Lakshmi, ed. (1999). French East India Company and the Trade of the Indian Ocean: A Collection of Essays by Indrani Chatterjee. Delhi: Munshiram Publishers.
- McAbe, Ina Baghdiantz (2008). Orientalism in early Modern France. Berg. ISBN 978-1-84520-374-0. 9 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.