Cornucopia

Cornucopia (bolluk veya bereket boynuzu olarak da bilinir), Klasik Antik Çağ'da bolluk, bereket, başarı ve iyi şansı simgelemiş, içerisinden meyve, sebze, çiçek veya yemişlerin taştığı boynuz şekilli bir kaptır.

Yunan ve Roma mitolojilerinde Zeus, Amalthea, Dionysos, Herakles, Hades ve Persephone'yi konu alan mitlerde yer almaktadır. Sanatta; bolluk, bereket, başarı ve iyi şansın sembolü olarak simgesel ve dekoratif amaçlarla kullanılmıştır.^[1]

Etimolojik köken

Kelime, Latincede boynuz anlamındaki "cornu" ve çokluk, varlık anlamındaki "copiae" sözcüklerinden türetilmiştir.^[1]

Mitoloji

Boynuz simgesinin, ana tanrıça inancıyla bağı olduğu düşünülür. Bereket boynuzunun en basit şekli (sivri ucu aşağıya bakan üçgen), kadın cinsel organının ve rahminin de genel şeklidir. Ayrıca kadınların menstural dönemleri ile ayın ilişkisinden ötürü hilalin boynuza benzeyen biçiminin bereket kültünün bir sembolü haline gelmiş olduğu düşünülmüştür. Örneğin elinde on üç çentikli bir bizon boynuzu tutan bir kadını gösteren 25.000 yıllık Laussel Venüsü'nde boynuzun üzerindeki çentiklerin menstruasyon dönemi ile ilgili olabileceği düşünülür.^[1]

Yunan mitolojisine göre bereket boynuzu, Zeus çocukken onu besleyen keçinin boynuzunun kırılması ile ortaya çıkmıştır. Zeus, o kırık boynuzun içini meyvelerle doldurup sürekli bereketli olma ihsanında bulunmuş ve onu kendisine dadılık yapan Aamalthea’ya hediye etmiştir.

Roma mitolojisinde bolluk tanrıçası Copia, başarı tanrıçası Bonus Eventus ve mutluluk ile şans tanrıçası Felicitas sıklıkla elinde bereket boynuzu ile tasvir edilmiştir.

Sanat eserlerinde kulanımı

Klasik dönemden beri sanat eserlerinde temsil edilen simge, özellikle Ptolemaios Hanedanlığı etkisi altında Helenistik Dönem'e ait sanat eserlerinde sıklıkla yer almıştır.^[2] Daha çok batı kültürüne ait bir sembol olan bereket boynuzu betimlemesine Osmanlı armasında da yer verilmiştir. Armada üç hilalli bayrağın altında içinden çiçekler fışkıran bir bereket boynuzu imgesi yer alır.^[1]

Çağdaş sanatta bereket boynuzu, geleneksel anlamından farklı biçimlerde yorumlanır. Heykeltraş Lee Lawrie’nin New York'taki Rockefeller Center’da bulunan, 1937 tarihli “Cornucopia of Plenty” aldı rölyefi, doğa ile ilgili bir bereket simgesi olarak değil; endüstrileşme, ticari başarı ve zenginleşmenin simgesidir. Hollanda’da, Rotterdam Markthal olarak inşa edilen kemer biçimindeki yapının iç duvarında yer alan "Horn of Plenty” adlı dijital duvar resmi, bereket boynuzunun güncel bir yorumudur.

Galeri

Kaynakça

^ ^a ^b ^c ^d Negir, Ezgi YEMENİCİOĞLU (2019). "CORNUCOPIA MİTİ VE ÇAĞDAŞ YORUMLARI". Journal of Awareness (JoA). 4 (1): 19-30. ISSN 2149-6544. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Ocak 2023.
^ Civelek, Aynur (2013). "Antik Dönem Sanatında Bereket Boynuzu". Arkeoloji ve Sanat. 0 (143): 103-112. ISSN 1300-4514. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Ocak 2023.

[:0-1] Negir, Ezgi YEMENİCİOĞLU (2019). "CORNUCOPIA MİTİ VE ÇAĞDAŞ YORUMLARI". Journal of Awareness (JoA). 4 (1): 19-30. ISSN 2149-6544. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Ocak 2023.

[2] Civelek, Aynur (2013). "Antik Dönem Sanatında Bereket Boynuzu". Arkeoloji ve Sanat. 0 (143): 103-112. ISSN 1300-4514. 9 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi9 Ocak 2023.

[1]

[2]