Culicoides
Ceratopogonidae ailesinden genellikle afrikada yaşayan ve afrika at vebası hastalığını hayvanlara bulaştıran;ısırıcı ve kan emici,bir böcek türüdür.Bir sürü alt cinsi olan bu türün yaklaşık 1000 tane akrabası vardır.Avlanma açısından sivrisineklere benzeseler de,sivrisinekler ile hiçbir bağları yoktur.Daha çok şeffaf derili şişman küçük bir güveye benzerler.
Birkaç türün,hayvanları etkileyebilecek çeşitli hastalıkların ve parazitlerin vektörleri olduğu bilinmektedir. Gibi Leptoconops, cins bilinen en eski fosiller uzakta olmakla birlikte,yaklaşık 99 milyon yıl önceye dayanmaktadıır.[1]
Araştırma ve bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Biyolojik araştırmalarda 4084 adet Culicoides örneği yakalanmış ve 12 tür tespit edilmiştir.[2]
Türler
[değiştir | kaynağı değiştir]- C.puncticollis
- C.maritimus
- C.circumscriptus
- C.punctatus
- C.newsteadi
- C.flavipulicaris
- C.obsoletus
- C.pulicaris
- C.simulator
- C.gejgelensis
- C.salinarius
- C.vexans
Dominantlık sırasına göre
[değiştir | kaynağı değiştir]- C.puncticollis (%52,58)
- C.maritimus (%37,53)
- C.circumscriptus (%5,21)
- C.punctatus (%3,55) en çok yakalanan türler olurken
- C.gejgelensis
- C.salinarius ve C.vexans' ın sadece birer örneklerine rastlanmıştır.[2]
Konya’daki Türlerinin Gece Uçuş Aktiviteleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Culicoides türleri genel olarak alacakaranlıkta veya geceleri uçuşlar yaptığı gözlenmiştir. C.nubeculosus ve C.heliophilus gibi çok az sayıdaki tür ise gündüzleri de aktivite gösterdikleri görülmektedir. Gündüz uçuş aktivitelerinde sabah ve ikindi saatlerinde olmak üzere iki yükselme dönemi görülür. Sabah, güneşin doğuşundan 2-3 saat sonra uçuş aktivitesinde bir artış gözlenir.[3] Culicoides türlerinin sabah ve akşam saatlerinde aktivite gösterdikleri,gündüzleri ve geceleri ise uçmadıkları belirtilmiştir. Güney İngiltere'de, C.impunctatus' ların güneşli ve bulutlu havalarda, gün boyunca ağaç gövdelerinde dinlendikleri ve insanlara saldırdıkları, sokma aktivitelerinin gün batımından bir-iki saat önce arttığı ve güneşin batışından kısa bir süre durduğu belirtilmiştir. İngiltere' de yapılan başka bir araştırmada, Culicoides türlerinin uçuş aktivitelerinin güneşin batışı sırasında arttığı, saat 20.00-21.00 arasında zirveye ulaştığı, 24.00-18.00 saatleri arasında ise aktivitelerinin çok azaldığı saptanmıştır. Aynı araştırmada, C.obsoletus gr.' un sabah 04.00-05.00 saatleri arasında küçük, fakat belirgin bir artış gösterdiği gözlenmiştir.[2][3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Wikipedia İngiltere". 5 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022.
- ^ a b c ERGÜL, Recep (2006). Konya’daki Culicoides Türlerinin Gece Uçuş Aktiviteleri (PDF). Türkiye Parazitoloji Dergisi/Şap Enstitüsü Müdürlüğü, Ankara. s. 214. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
- ^ a b DİK, Bilal (2006). Konya’daki Culicoides Türlerinin Gece Uçuş Aktiviteleri (PDF). Türkiye Parazitoloji Dergisi. ss. 213,215. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
