Dürtü kontrol bozukluğu
Dürtü kontrol bozukluğu (ICD), dürtüsellik ile karakterize edilen bir psikiyatrik bozukluklar sınıfıdır. Maddeyle ilişkili bozukluklar, davranışsal bağımlılıklar, dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, otizm spektrum bozukluğu, fetal alkol spektrum bozuklukları, antisosyal kişilik bozukluğu, borderline kişilik bozukluğu ve bazı duygudurum bozuklukları dahil olmak üzere pek çok psikiyatrik bozukluk dürtüsellik özelliği taşır.
Amerikan Psikiyatri Birliği'nin 2013 yılında yayınlanan ruhsal bozuklukların tanısal ve istatistiksel el kitabının (DSM-5) beşinci baskısı, yıkıcı, dürtü kontrolü ve davranış bozuklukları hakkında yeni bir bölüm içermektedir. Duygusal ve davranışsal öz kontrol sorunlarıyla karakterize edilen bozuklukları kapsar.[1]
Belirti ve bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Dürtü kontrol bozukluklarının belirti ve semptomları, bu bozukluğu yaşayan kişilerin yaşına, mücadele ettikleri gerçek dürtü kontrolü türüne, yaşadıkları çevreye ve kadın ya da erkek olmalarına göre değişir.[2]
Komorbidite
[değiştir | kaynağı değiştir]Geç Parkinson hastalığının komplikasyonları arasında yemek yeme, satın alma, kompülsif kumar oynama, cinsel davranış ve ilgili davranışlar dahil olmak üzere bir dizi dürtü kontrol bozukluğu bulunabilir. Yaygınlık çalışmaları, Parkinson hastalarının %13,6-36,0'ında dürtü kontrol bozukluğunun ortaya çıktığını göstermektedir.[3][4][5][6] Patolojik kumar oynama ve kişilik bozukluğunun önemli bir birlikteliği vardır.[7][8] ICD'nin kalıtım derecesi, madde kullanım bozukluğu da dahil olmak üzere diğer psikiyatrik bozukluklara benzer. Madde kullanım bozukluğunda olduğu gibi ICD'nin gelişiminde de genetik bir faktör bulunmuştur. DEHB ile diğer dürtü kontrol bozuklukları arasında yüksek oranda komorbidite vardır.[1]
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Dürtü kontrol bozukluklarının iki tedavi seçeneği vardır: psikososyal ve farmakolojik.[9] Tedavi metodolojisi komorbid durumların varlığına göre belirlenir.[10]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "Highlights of Changes from DSM-IV-TR to DSM-5" (PDF). DSM5.org. American Psychiatric Association. 2013. 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2013. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "DSM5Changes" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "Impulse-control disorders in gilles de la tourette syndrome". The Journal of Neuropsychiatry and Clinical Neurosciences. 24 (1): 16-27. December 2012. doi:10.1176/appi.neuropsych.10010013. PMID 22450610.
- ^ Weintraub D (2009). "S.14.04 Impulse control disorder: Prevalence and possible risk factors". European Neuropsychopharmacology. 19: S196-S197. doi:10.1016/S0924-977X(09)70247-0.
- ^ "Impulse control disorders in Parkinson's disease". F1000 Medicine Reports. 1 (29). Mayıs 2009. doi:10.3410/M1-29. PMC 2924724
. PMID 20948752.
- ^ "Impulse control disorders in advanced Parkinson's disease with dyskinesia: The ALTHEA study". Movement Disorders. 32 (11): 1557-1565. November 2017. doi:10.1002/mds.27181. PMID 28960475.
- ^ "Impulsive and Compulsive Behaviors in Parkinson's Disease: The Norwegian ParkWest Study". Journal of Parkinson's Disease. 7 (1): 183-191. 7 Şubat 2017. doi:10.3233/jpd-160977. PMC 5302042 . PMID 27911342.
- ^ Brewer P (2008). "The Neurobiology and Genetics of Impulse Control Disorders: Relationships to Drug Addictions". Biochemical Pharmacology. 75 (1): 63-75. doi:10.1016/j.bcp.2007.06.043. PMC 2222549 . PMID 17719013.
- ^ "Dopaminergic and Opioid Pathways Associated with Impulse Control Disorders in Parkinson's Disease". Frontiers in Neurology (İngilizce). 9: 109. 2018. doi:10.3389/fneur.2018.00109. PMC 5835501 . PMID 29541058.
- ^ "Introduction to behavioral addictions". The American Journal of Drug and Alcohol Abuse. 36 (5): 233-41. September 2010. doi:10.3109/00952990.2010.491884. PMC 3164585 . PMID 20560821.
- ^ "Epidemiologic and clinical updates on impulse control disorders: a critical review". European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience. 256 (8): 464-75. December 2006. doi:10.1007/s00406-006-0668-0. PMC 1705499 . PMID 16960655.
