Dehşet dengesi
Dehşet dengesi terimi, genellikle Soğuk Savaş sırasında Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki nükleer silahlanma yarışına atıfta bulunmak için kullanılır.[1][2][3][4]
Her iki hükûmetin de dünyayı yok edecek bir nükleer savaş olasılığı karşısında dehşete düşmesi sonucunda iki ülke arasında var olan zayıf barışı tanımlamaktadır. Bu terim, genellikle retorik amaçlarla kullanılır ve muhtemelen Lester Pearson tarafından 1955 Haziran ayında BM Şartı’nın imzalanmasının 10. Yıldönümünde ortaya atılmıştır: “Dehşet dengesi, güç dengesinin yerini almıştır.”[5]
Bazı siyaset bilimciler bu ifadeyi, İkinci Dünya Savaşı’nı takip eden dünya durumunu savaş öncesinden ayırmak için kullanmaktadır. Daha önce imparatorluklar, birbirlerine karşı savaş açma kabiliyetleri arasında göreceli bir denge sağlayarak savaşmayı önlüyorlardı, "güç dengesi" terimi genellikle bu tür geçici barışı tanımlamak için kullanılırdı.
Atom bombası, iki süper gücün birbirini yok etme ve en azından tüm insan uygarlığına ciddi zarar verme yeteneğine sahip olduğu yeni bir yeni bir politik gerçeklik yarattı. Komünistler ve kapitalistler arasındaki savaşın önündeki engel artık karşı tarafın daha güçlü olduğu korkusu değil, nükleer silahların artık kazanmanın kendi ülkesinin ve belki de dünyanın geri kalanın da yok olmasına neden olacak kadar büyük ve ölümcül olduğunun farkına varılmasıydı.
Bu mantığa aykırı şekilde şimdiye kadar yaratılmış en güçlü silahların varlığı aslında bir tür barışı destekledi. Soğuk Savaş'ta dünya çapında birçok savaş yaşanırken iki süper güç asla birbirleriyle doğrudan savaşmadı ve 1945'te Nagazaki’ye atom bombası atılmasından bu yana savaşlarda bir atom bombası kullanılmadı.
Lawrance Summers, 2008'deki ekonomik krizin ardından bu terimi küresel piyasalardaki “finansal dehşet dengesi” durumuna uygun olduğu gerekçesiyle benimsemiştir.
Kullanımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- John F. Kennedy, bu ifadeyi 1961 yılındaki açılış konuşmasında kullanmış ve ABD ile Sovyetler Birliği'nin “her ikisinin de insanlığın son savaşının elini kolunu bağlayan o belirsiz dehşet dengesini değiştirmek için yarıştığını” belirtmiştir.[6]
- RAND Corporation’dan Albert Wohlstetter 1958 yılında “The Delicate Balance of Terror” (Dehşetin Hassas Dengesi) başlıklı bir makale yazmıştır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Güç dengesi (uluslararası ilişkiler)
- Tehdit dengesi
- Nükleer caydırıcılık
- Karşılıklı kesin yıkım
- Reagan Doktrini
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Amos Harel, 'ANALYSIS / The extreme right has sought to establish a 'balance of terror',' 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in Haaretz, 11 March 2008
- ^ Sharon Shpurer, 'Leumi's balance of terror,' 24 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Haaretz, 6 February 2009.
- ^ James Rickards, 'The new balance of financial terror,' 11 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Darien Times 14 March 2014.
- ^ Rich Miller, Simon Kennedy, 'G-20 Plans to End 'Financial Balance of Terror' After Summit,' 23 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Bloomberg 27 February 2009.
- ^ A. J. C. Edwards, Nuclear Weapons, the Balance of Terror, the Quest for Peace (London: Palgrave Macmillan, 1986), p. 238n.
- ^ "John F. Kennedy: Inaugural Address. U.S. Inaugural Addresses. 1989". www.bartleby.com. 8 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
| Dehşet dengesi ile ilgili kütüphane kaynakları |