Dergi
Dergi, belirli aralıklarla yayımlanan, genellikle kuşe veya mat kâğıda basılan ya da elektronik olarak dağıtılan süreli yayın. Dergiler genellikle belirli zaman aralıklarıyla piyasaya çıkan sayılar halinde yayımlanır ve her sayı birden fazla içerik barındırır. Reklam alma, satış ve abonelik yöntemleriyle gelir elde ederler.
Dergilerde çeşitli konulara ilişkin haber, makale, eleştiri, inceleme ve araştırmanın yanı sıra renkli fotoğraflar, resimler ve karikatürler de yer alabilir.
Türkiye'de yayımlanan dergiler genellikle A4 veya ona yakın sayfa ölçülerine sahiptir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bilinen en eski dergi, 1663'te Hamburg'da yayımlanan edebiyat ve felsefe dergisi Erbauliche Monaths Unterredungen'dır.[1] İlk bilimsel dergi ise Journal des Savants adlı yayındır.[2] 1731'de Londra'da yayımlanan The Gentleman's Magazine ilk genel kültür dergisidir. Edward Cave, "Sylvanus Urban" takma ismi ile, bu derginin ilk editörü olup dergi (magazine) ismini ilk kullanandır. Arapça kaynaklı makhazin (ambar) isminden türemiş askerî kökenli materiel (askerî ambar) İngilizce isim kökenidir. Osmanlı basınının ilk Türk dergisi, 1849 yılında çıkan ve 26 sayı yayımlanan Vekayi-i Tıbbiye adlı mesleki dergidir.[3]
Derginin gelişim sürecinde gazete ve dergi arasındaki fark belirgin değildir. Nitekim II. Mahmud döneminde Moniteur Ottoman adı altında 1831'de çıkarılan gazete, Osmanlı'daki ilk süreli yayındır. Bu gazete Osmanlı'daki ilk resmî gazete olup Bâb-ı Âli'de Alexandre Blacque tarafından basılmıştır. Gazetenin isminin Fransızca Le Moniteur Universel adlı gazeteden esinlenildiği düşünülmektedir. Moniteur Ottoman birkaç ay sonra Takvim-i Vekayi adıyla Osmanlı Türkçesi olarak yayımlanmaya başlamıştır. Gazetenin 1940'lı yıllarda yayınına son verilmiştir.[4]
Batı'da Sömürge dönemlerinde yayıncılık çok pahalı bir sektördü. Özellikle ABD'de kâğıt ve matbaa mürekkebi ithal mal olarak vergilendirildi ve bunların kaliteleri tutarsızdı. Eyaletler arası tarifeler ve kötü kara yolu sistemi, bölgesel ölçekte bile dağıtımı engelliyordu. Buna rağmen bu dönemde pek çok dergi piyasaya sürüldü ancak çoğu birkaç baskıda başarısız oldu. Benjamin Franklin, 1741'de Amerikan kolonilerinin ilk dergilerinden biri olan General Magazine ve Historical Chronicle'ı tasarladı. Yine Thomas Paine'in editörlüğünü yaptığı Pennsylvania Magazine, kısa bir süre yayınlandı. Bu dergide Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi metnini içeren son sayı 1776'da yayınlandı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Britannica: Erbauliche-Monaths-Unterredungen başlığı". 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2011.
- ^ Yapar, Aslı (22 Şubat 2012). "FRANSA'DA DERGİCİLİK OLGUSU". İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi | Istanbul University Faculty of Communication Journal (11): -. doi:10.17064/iüifhd.75950.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Yilmaz, Serap; Kafa, Sezer ERER (1 Aralık 2018). "Kuruluşundan Günümüze Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi". Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 44 (3): 185-190. doi:10.32708/uutfd.451961. ISSN 1300-414X.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Qiling, Ma'muriyatiga Murojaat (2019). "Usually a periodical publication: MAGAZINE". hozir.org. hozir.org. 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Dergipark (Akademik Dergi Veritabanı) 16 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Türkiye'deki Edebiyat Dergileri 19 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
 | Dergi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
