Dilâver Han
| Dilâver Han | |
|---|---|
| 'Amid Shāh Dā'ūd | |
 | |
| 1. Mâlvâ sultanı | |
| Hüküm süresi | 1401–1406 |
| Taç giymesi | 1401 |
| Önce gelen | Makam kuruldu (Mâlvâ valisi olarak kendisi) |
| Sonra gelen | Hûşeng Şah |
| Mâlvâ valisi | |
| Hüküm süresi | 1392–1401 |
| Önce gelen | Makam kuruldu |
| Sonra gelen | Makam kaldırıldı (Mâlvâ sultanı olarak kendisi) |
| Ölüm | 1406 Dhar Mâlvâ Sultanlığı (günümüzde Madhya Pradesh, Hindistan) |
| Hanedan | Gurlu hanedanı |
Dilâver Han, 1392'de Delhi Sultanı tarafından atanan Orta Hindistan'ın Mâlvâ eyaletinin valisiydi[1] ve daha sonra Delhi Sultanlığı'nın gerilemesi sırasında Mâlvâ Sultanlığı'nın ilk sultanı olmuştur.[2][3] Delhi'deki sarayda görev yaptıktan sonra Hicri 793 (MS 1390–91) yılında Dhar'a vali olarak atandı. Dilaver Han, Hicri 804 (MS 1401–02) yılında 'Amid Şah Dâud' ünvanını alarak kendi adına Hutbe okutmuş, kendini bağımsız ilan etmiş ve Mâlvâ Sultanlığı'nı kurmuştur.[4] Hicri 809 (MS 1406) yılında vefat edince Mâlvâ Sultanlığı oğlu Hûşeng Şah'a geçmiştir.[5]
Dilâver Han, daha sonra Muhammed Şah olarak anılacak olan Firuz Şah Tuğluk'un oğlu Muhammed bin Firuz'un takipçisiydi.[6] İsyancı prense destek verdiği için Delhi'deki saray yetkilileri tarafından hapse atıldı. Sadece Dilâver Han değil, Gucerât gibi birçok önemli eyalet valisi ve sarayın diğer önemli ve güçlü soyluları da Prens'in taht iddiasını desteklediler. 1398'de Timur'un istilasından sonra, o dönem Delhi Sultanı olan aynı prens başkentten kaçarak önce Gucerât Sultanlığı'na sığındı, ancak orada da pek olumlu bir karşılık bulamayınca Mâlvâ Sultanlığı'na yerleşti. Dilâver Han'ın onu kollarını açarak karşıladığı ve saltanatının ve hazinesinin Delhi Sultanı'nın hizmetine sunulduğunu söylediği söylenir. Dilâver Han, kurucusu Melik Server'in Delhi'den bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Jaunpûr Sultanlığı ile savaşa girdi ancak kuvvetleri yenildi ve geri çekilmek zorunda kaldı.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Özel
- ^ Michelsen, Leslee (5 Eylül 2013). Ferozkoh: Tradition and Continuity in Afghan Art. English (İngilizce). A&C Black. ISBN 978-99921-95-98-7.
- ^ Haig, T.W.; Islam, Riazul (1991). "Mālwā". Bosworth, C. E.; van Donzel, E.; Pellat, Ch. (Ed.). The Encyclopaedia of Islam, New Edition, Volume VI: Mahk–Mid (İngilizce). Leiden: E. J. Brill. ISBN 978-90-04-08112-3.
- ^ Day (1965), pp. 8-24.
- ^ Day (1965), p. 21.
- ^ Tarikh-i-Muhammadi, and conclusions derived from U.N. DAY, Medieval Malwa.
- ^ Muhammad Bihamad Khani, Tarikh-i-Muhammadi, translated portions by Zaki Khan, CAS, Aligarh
- ^ Day, Medieval Malwa.
- Genel
- Day, Upendra Nath (1965). Medieval Malwa: a Political and Cultural History, 1401–1562. Delhi: Munshi Ram Manohar Lal. ss. 8-24. Erişim tarihi: 2 Ocak 2012.
