Dilmaçoğlu Mehmed Bey
Dilmaçoğlu Mehmed Bey (d. ? - ö. 1104), Dilmaçoğulları Beyliği'nin kurucusu olan Türk komutan.
Asıl adı Alp Tigin Mehmed Bey'dir. 1069'dan itibaren Bizans hâkimiyetindeki Anadolu topraklarına düzenlenen akınlarda görev alan Türkmen komutanlarındandı. Sultan Alp Arslan'ın hizmetinde olan Dilmaçoğlu Mehmed Bey, 1071 yılında yaşanan Malazgirt Muharebesinde bulundu. Savaştan sonra Kızılırmak Nehrine kadar olan Anadolu topraklarına akınlarda görev aldı.[1]
1076'da Halep Mirdasi Emirliği için Sabık ve Vessab arasındaki mücadelede Emir Sabık'ı destekleyerek Vessab'ın yenilgiye uğratılmasını sağladı. Anadolu’ya döndükten bir süre sonra I. Süleyman Şah'ın idaresinde bulunmak istemeyerek Suriye Selçuklularının meliki I. Tutuş'un himayesine girdi. Ancak Tutuş'un Türkmen beylerinden Atsız Beyi öldürmesi nedeniyle 1079 yılında da onun hizmetinden ayrıldı.
Selçuklu Sultanı Melikşah tarafından görevlendirilen Vezir Fahrüddevle Muhammed'in Mervaniler üzerine düzenlediği seferde görev aldı. Mayıs 1085 yılında Bitlis'in ele geçirilmesinden sonra şehrin kendisine ikta olarak verilmesinden sonra da burada kendi adıyla kurulan beyliğin temellerini atmıştır.[2]
1104 yılında hayatını kaybeden Mehmed Bey'den sonra beyliğin başına oğlu Togan Arslan geçti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Çelik, A.,Yıldırım T., "İlk İslam Fetihlerinden Beylikler Dönemine Harput", Fırat Üniversitesi Harput Uygulama ve Araştırma Merkezi Geçmişten Geleceğe Harput Sempozyumu., Elazığ 23-25 Mayıs 2013.URL: http://web.firat.edu.tr/harput/sempozyum/2/4.%20Ayd%C4%B1n%20%C3%87elik.pdf. Erişim: 2018-06-29
- ^ İnbaşı, M., "XVIII. Yüzyılda Bitlis Sancağı Ve İdarecileri", A. Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı:33, Erzurum 2007.URL: http://www.turkiyatjournal.com/Makaleler/69717307_Mehmet%20%C4%B0NBA%C5%9EI.pdf 27 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Erişim: 2018-06-29