Dinsel bilgi

Dinsel bilgi, bilenle bilinen arasındaki bağın, bu iki unsurun dışında aşkın bir varlığa olan itikatla, inançla kurulan bilgi türüdür. Bu bilgi, tanrı ile inanan arasında bir inanç bağı olması bakımından özneldir.

Fizik yasalarının ötesinde bir yaklaşım olduğu için metafizik (Fizikötesi) bilgiler olarak da değerlendirilirler. Din bilgisinin temel mantığı; evreni ve beni yaratan aşkın varlık (genellikle tanrı) en doğru bilgiye sahiptir, "O halde doğru bilgi için onu dinlemeliyim, ona yönelmeliyim." düşüncesinden kaynaklanır.

İnanç esasına dayanan din bilgisi dogmatiktir. Yani dogmalar, tartışılmaz, kendilerinden kuşku duyulamaz. Bu açıdan din bilgileri mutlaktır. Ancak mutlaklık o inanç sistemine inananlar arasındadır. Bir başka inanç nüansı için yine ve ancak kendi inançları mutlaktır. Değişmez, tartışılmazdır. Bu açıdan bakıldığında, tüm mutlaklık iddialarına karşın, din bilgisi de görelidir.

Din bilgisinin doğruluk değeri; doğaya uygunlukta aranmaz. Doğa din bilgisine uymuyorsa, yanlış, bilgide değil doğadadır.

Din bilgisi; sistematiktir. Dünyaya özgün bir bakıştır. Kendi içinde mantıksal bir tutarlılık taşımaktadır. Ayrıca düzenleyici, yaptırımcı bir güce de sahiptir. Genellikle örgütlüdür.

İnançlar

Aşkın varlık ve evrene ait temel dogmalar vardır. Bunlar tartışmasız ve kuşkusuz kabul edilmek zorundadır. İnançlar sistemi dinin, en durağan, en sabit, en mutlak bilgilerini oluşturur. Aynı dine ait mezhep arasında bile genel bir uzlaşı söz konusudur.

İbadetler

Aşkın varlığa karşı kulluk görevinin yerine getirilmesi için yapılması gerekenlerdir. Aynı mezhep ve tarikatlar bazında mutlak olan ibadet bilgileri, farklı tarikat ve mezheplerde çelişen davranışlar bile içerebilmektedir. Bunun da ötesinde, zaman içinde de ibadetlere ilişkin değişiklikler söz konusu olabilmektedir. Yani din bilgisinin az çok mutlaklık içeren ama aynı ölçüde değişebilen kesimidirler.

Hukuk ve Ahlak Kuralları

Aşkın varlığa inanmanın, ona ibadetin yanı sıra dinler; insanlara kendi kurallarına göre bir toplumsal düzen (hukuk) ve vicdani tavır (ahlak) önerirler. Hatta önermekle de kalmaz bunu yaşama geçirmek için zorlayıcı da olurlar. Hukuk ve ahlaka ait bilgiler din bilgileri içinde en az mutlak olanlardır. Çünkü din yaygınlaştığı ölçüde farklı toplumsal kültürlerin etkisiyle, farklı yaşam biçimlerine dönüşür. Hem yer, hem de zamana göre değişerek mutlak olmaktan uzaklaşırlar.

Özellikle de günümüz laik toplumlarında din, bir yaşam biçimi olmaktan çok, vicdan olayı biçimine dönüşerek tanrı ile insan arasında bir ilişki ve bilgi biçimine dönüşmüştür.

Özellikleri

İnanca dayanır.
Dogmatiktir.
Sistematiktir.
Doğaya uygunluk aranmaz.
Mutlaktır. Ancak değişmez değil tersine görelidir.

Kaynakça

felsefe.info - Din bilgisi15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız