Diodoros
| Diodorus Siculus | |
|---|---|
 Diodorus Siculus, bir 19. yüzyıl freskinde tasvir edildiği haliyle | |
| Kendi dilinde adı | Διόδωρος |
| Doğum | MÖ 1. yüzyıl Agira, Sicilya |
| Dil | Antik Yunanca |
| Milliyet | Yunan |
| Vatandaşlık | Roma |
| Konu | Tarih |
| Önemli eser | Bibliotheca historica |
Diodorus Siculus veya Sicilyalı Diodorus ya da kısaca Diodoros (Grekçe: Διόδωρος, romanizasyon: Diódōros; d. MÖ 1. yüzyıl), Sicilyalı antik Yunan tarihçi. MÖ 60 ila 30 arasında, kırk kitaptan oluşan anıtsal evrensel tarih eseri Bibliotheca historica'yı yazmasıyla tanınır; bu eserlerden on beşi günümüze eksiksiz ulaşmıştır.[1] Tarih, üç bölüme ayrılmıştır. İlk bölüm, mitolojik tarihi Truva'nın düşüşüne kadar kapsar ve coğrafi olarak düzenlenmiştir; Mısır, Hindistan ve Arabistan'dan Avrupa'ya kadar dünyadaki bölgeleri tarif eder. İkinci bölüm, Truva Savaşı'ndan Büyük İskender'in ölümüne kadar olan dönemi içerir. Üçüncü bölüm ise yaklaşık MÖ 60'a kadar olan dönemi kapsar. Bibliotheca, 'kütüphane' anlamına gelir ve Diodoros'un birçok başka yazarın eserlerinden yararlandığını kabul ettiğini gösterir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Kendi eserine göre, Diodorus Siculus Sicilya'daki Agyrium'da (günümüzde Agira) doğmuştur.[2] Bir istisna dışında, antik çağ onun yaşamı ve faaliyetleri hakkında yazılı eserlerinin ötesinde başka bir bilgi sunmaz. Yalnızca Hieronymus (Jerome), Chronicon adlı eserinde "İbrahim'in 1968. yılı" (MÖ 49) altında şu notu düşer: "Sicilyalı Diodorus, Yunan tarihi yazarı, ün kazandı." Ancak, İngilizce çevirmeni Charles Henry Oldfather, Agyrium'dan bilinen yalnızca iki Yunan yazıtından birinin (Inscriptiones Graecae XIV, 588) "Diodorus, Apollonius'un oğlu" (“Διόδωρος ∙ Ἀπολλωνίου”)[3][4] adlı birine ait mezar taşı olmasıyla ilgili bu "şaşırtıcı tesadüf"e işaret eder.[5] Ona atfedilen son eser MÖ 21 tarihlidir.[6]
Eseri
[değiştir | kaynağı değiştir]
Diodorus'un evrensel tarihi, ki ona Bibliotheca historica (Antik Yunanca: Βιβλιοθήκη Ἱστορική, "Tarih Kütüphanesi") adını vermiştir, oldukça kapsamlıydı ve 40 kitaptan oluşuyordu; bunlardan 1-5 ve 11-20 numaralı kitaplar günümüze ulaşmıştır.[7] Kayıp kitapların parçaları ise I. Fotios ve VII. Konstantinos'un Excerpta Constantiniana adlı eserlerinde korunmuştur.
Eser üç bölüme ayrılmıştır. İlk altı kitap, Yunan ve Yunan olmayan halkların mitolojik tarihini Truva'nın düşüşüne kadar ele alır ve coğrafi bir temaya sahiptir; bu bölümde Antik Mısır'ın (I. kitap), Mezopotamya, Hindistan, İskitler ve Arabistan'ın (II. kitap), Kuzey Afrika'nın (III. kitap) ve Yunanistan ve Avrupa'nın (IV-VI. kitaplar) tarih ve kültürü anlatılır.
İkinci bölüm (VII-XVII. kitaplar),[a] Truva Savaşı'ndan Büyük İskender'in ölümüne kadar dünya tarihini anlatır. Son bölüm (XVII. kitaptan sonuna kadar) ise İskender'in haleflerinden başlayarak ya MÖ 60'a ya da Jül Sezar'ın Galya Savaşları'nın başlangıcına kadar olan tarihsel olayları kapsar.[b] Eserine "Bibliotheca" adını vermesi, birçok kaynaktan derlenmiş bir bileşim oluşturduğunu kabul ettiğinin bir göstergesidir. Eserinde yararlandığı bilinen yazarlar arasında Abderalı Hekataios, Knidoslu Ktesias, Kymeli Ephoros, Sakızlı Theopompus, Kardiyalı Hieronymus, Sisamlı Duris, Atinalı Diyllus, Siraküzalı Philistus, Taorminalı Timaios, Polybius ve Poseidonius yer alır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Usher 1969, s. 235.
- ^ Diod. Tarih 1.4.4.
- ^ Stronk, Jan P. (2010). Ctesias' Persian History: Introduction, text, and translation by Ctesias. s. 60.
- ^ "IG XIV 588 - PHI Greek Inscriptions". epigraphy.packhum.org. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2024.
- ^ Oldfather, Charles Henry (1977). "Introduction". Diodorus of Sicily In Twelve Volumes.
- ^ "Diodorus Siculus - Greek historian". 15 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2023.
- ^ "Diodorus Siculus". Encyclopædia Britannica. 4 Nisan 2018. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Nisan 2025.
