Doğum travması (fiziksel)
| Doğumda beyin travması | |
|---|---|
 | |
| Normal doğum prosedürü için çocuğun anne karnındaki pozisyonu önemlidir. Çocuğun ilk olarak baş kısmının çıkması tercih edilir. | |
| Uzmanlık | Obstetrik, pediatri |
Doğum travması, yeni doğmuş bir çocuğun doku ve organlarında, genellikle doğum sırasındaki fiziksel baskı veya travmanın bir sonucu olarak meydana gelen hasarı ifade eder. Bu terim aynı zamanda beyne veya kafatasına verilen hasarın genellikle bilişsel nitelikteki uzun vadeli sonuçlarını da kapsar.[1] Doğum travmasının tıbbi araştırması 16. yüzyıla kadar uzanır ve yanlış yönetilen doğumun morfolojik sonuçları Rönesans dönemi tıp literatüründe anlatılır. Doğum yaralanması, tıp ilkelerinde benzersiz bir ilgi alanı ve çalışma alanıdır. ICD-10'da "doğum travması" 49 ayrı kod (P10-Р15) ile gösterildi.
Bununla birlikte, doğum travmasının neden olduğu beyin hasarı ile intrauterin asfiksinin neden olduğu beyin hasarı arasında genellikle yapılması gereken net ayrımlar vardır. "Doğum travması" ile "doğum yaralanması" arasında ayrım yapmak da çok önemlidir. Doğum yaralanmaları, doğum sırasında meydana gelen sistemik hasarları (hipoksik, toksik, biyokimyasal, enfeksiyon faktörleri, vb.) kapsar, ancak "doğum travması" büyük ölçüde mekanik hasara odaklanır. Caput succedaneum, morluklar, kraniyal kemiklerin yer değiştirmeleri boyunca kanamalar ve karaciğerin subkapsüler hematomları bildirilen doğum yaralanmaları arasındadır. Öte yandan doğum travması, fiziksel doğum yaralanmalarının devam eden yan etkilerini, ardından gelen telafi edici ve adaptif mekanizmaları ve hasar sonrası patolojik süreçlerin (patogenez) gelişmesini kapsar.[2]
Belirti ve bulgular
[değiştir | kaynağı değiştir]Doğum travmasından kaynaklanan komplikasyonlar kafa, omurilik, yumuşak dokular ve organlarda hasara neden olabilir.[2]
Bebeğin kafasındaki travma caput succedaneum, kafatası kırıkları, ekstrakraniyal ve intrakraniyal kanamalar ve kraniyal sinir yaralanmaları şeklinde kendini gösterebilir. caput succeedaneum, doğum kanalından geçerken artan basınçtan damarların sıkışması sonucu saçlı deride ödem olarak görülür.[2]
Batı dünyasında üçüncü dünya ülkelerine kıyasla doğum travması nadirdir. Batı dünyasında yaralanma sezaryenlerin %1,1'inde görülür.[3][4]
Nedenler
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sefalo-pelvik orantısızlık,
- hızlı ve acil doğum,
- uzun süreli ve geç doğum,
- anormal doğum pozisyonu,
- Asenklitik doğum (fetüsün başının leğen kemiği girişinde pozisyon değiştirmesi),
- anormal fetal duruş (ekstansör kafa yerleştirme),
- obstetrik dönüş,
- doğumun hızlanması ve uyarılması,
- makat prezentasyon (doğum kanalına giren kısmın makat olması yani bebeğin ters durması),
- forseps ve vakumla ekstraksiyon.[5]
Doğum sürecinde çeşitli yaralanma meydana gelebilse de, bazı durumlar iyi tanımlanmıştır. Brakial pleksus felci, 1000 canlı doğumda 0,4 ila 5,1 bebekte görülür.[6] Doğum sırasında kafa travması ve beyin hasarı, bir dizi duruma yol açabilir: caput succedaneum, sefalohematom, subgaleal kanama, subdural kanama, subaraknoid kanama, epidural kanama ve intraventriküler kanama.
Doğum sırasında en sık görülen kemik kırılması klavikulada görülmektedir. (% 0,5).[7]
Epidemiyoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ V.V.Vlasyuk Birth trauma and perinatal disorders of cerebral circulation. St. Petersburg, "Nestor History, 2009 - 252 p. 978-5-98187-373-7.
- ^ a b c "Birth Trauma". PubMed (İngilizce). 2020. PMID 30969653. 27 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ "Fetal injury associated with cesarean delivery". Obstet Gynecol. 108 (4): 885-90. Ekim 2006. doi:10.1097/01.AOG.0000237116.72011.f3. PMID 17012450.
- ^ "רשלנות רפואית בהריון". 12 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Cumartesi, 2 Mayıs 2020
- ^ "Operative vaginal delivery and neonatal and infant adverse outcomes: population based retrospective analysis". BMJ. 329 (7456): 24-9. Temmuz 2004. doi:10.1136/bmj.329.7456.24. PMC 443446
. PMID 15231617.
- ^ "Perinatal brachial plexus palsy". Paediatr Child Health. 11 (2): 93-100. Şubat 2006. PMC 2435328 . PMID 19030261.
- ^ "Clavicle fracture in labor: risk factors and associated morbidities". J Perinatol. 21 (8): 513-5. Aralık 2001. doi:10.1038/sj.jp.7210594. PMID 11774010.
- ^ "Mortality and Burden of Disease Estimates for WHO Member States in 2002". World Health Organization. 2002. 24 Mart 2006 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi.
| Sınıflandırma |
|---|
