Domus
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Haziran 2012) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Domus, Eski Roma'da özel konuta verilen ad. Küçük evlerden saray tanımına giren yapılara kadar çeşitli boyutlarda olabilirdi. Birçok ailenin barındığı kiralık ev bloklarından oluşan insula'nın tersine domus tek aile konutuydu; başlıca bölümleri atrium ve peristildi.
Ailenin günlük yaşamı, kare ya da dikdörtgen planlı bir mekân olan atriumda geçerdi. Çevresinde sohbet etmek ve dinlenmek için kullanılan bölmeler bulunan atriuma sokaktan prothyrum adı verilen bir koridordan geçilerek ulaşılırdı. Atrium ile peristil arasında yer alan tablinum ise açık bir yaşam mekânıydı. Tablinum'un bir kenarında, peristile geçilen bir hol (fauces) bulunurdu.
Atrium, evin tümünün bir atriumdan oluştuğu Etrüsk konut mimarlığından gelen bir öğeydi; peristil ise MÖ 2. yüzyıl dolaylarındaki Eski Yunan konutlarından alınmıştı.
Tipik bir örneği Pompei'deki Vetti Evi'nde görülen peristile, ailenin özel yaşamının geçtiği oecus (kabul odası), cubiculum (yatak odası), ala (özel konuşmalar için niş) ve triclinium (yemek odası) gibi mekânlar açılırdı. Pompei'deki Pansa Evi'nde yemek odalarında, her biri üçer kişilik üç sedir bulunuyordu, çünkü Eski Roma'da şölenlere en çok dokuz konuk çağrılırdı. Aynı evin atrium ve peristilinde çepeçevre üst kat odaları da vardı.
Roma'daki Palatium Tepesi, üstünde yer alan saray gibi büyük evlerle ün yapmıştı. Domus Augustana, MÖ 55 dolaylarından kalma Domus Augusti (Livia Villası) ve sonraları imparatorların konut olarak kullandığı Domus Tiberiana (MS 80'de yıkıldı) bunlardan bazısıydı. Neron'un MS 65-68 arasında yapılan görkemli sarayı Domus Aurea da (Neron'un Altın Evi) bu tepedeydi.