Ege Seferi (1455)
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Kasım 2022) |
| Ege Seferi | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 Piri Reis'in Kitâb-ı Bahriye'sinde Rodos | |||||
| |||||
| Taraflar | |||||
 Osmanlı İmparatorluğu |
Midilli Lordluğu Sakız ve Foça Maonalığı.svg){kind=small} Rodos Şövalyeleri | ||||
| Komutanlar ve liderler | |||||
|
Hamza Bey |
Dorino I Gattilusio ?? Jacques de Milly | ||||
| Güçler | |||||
| 180 kadırga |
20 kadırga (Sakız) 40-50 kadırga Rodos | ||||
| Kayıplar | |||||
| 1 kadırga | 100-150 esir | ||||
Ege Seferi, Kaptan-ı derya Hamza Bey komutasındaki Osmanlı donanmasının İstanbul'un Fethinden (1453) sonra Ege Denizi'nde hâkimiyetini yerleştirme hedefine yönelik seferlerinden ilki.
Harekâtın öncesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Fatih Sultan Mehmed'in 1453'te İstanbul'u fethinin ardından (eski Doğu Roma İmparatorluğu toprakları olan) Midilli ve Sakız adalarının Cenevizli yöneticileri (sırasıyla) yıllık 3.000 ve 6.000 düka vergiyle Osmanlı tâbiyetini kabul ettiler.
Eşzamanlı olarak Rodos Şövalyeleri de İstanbul'a elçi göndererek Osmanlıların Rodos'ta ticaret yapabilmelerine karşılık Rodoslu tüccarların da Anadolu'da ticarî faaliyet icra edebilmelerini içeren bir teklifte bulundularsa da, sözkonusu teklif Osmanlıların yıllık vergi ödenmesi talebinin Rodos Şövalyeleri tarafından reddedilmesi sonucunda hayata geçirilemedi.[1]
Harekât
[değiştir | kaynağı değiştir]
Bu gelişmelerin üzerine Fatih Sultan Mehmed Sakız ve Midilli üzerindeki Osmanlı hukukunu fiiliyata dönüştürmek ve Rodos Şövalyelerini haraç vermeye zorlamak amacıyla 1455 yazında Kaptan-ı derya Hamza Bey komutasındaki 180 parçalık Osmanlı donanmasını Ege Denizi'ne sevketti.
Hamza Bey ilk olarak Haziran ayında Midilli'ye uğradı ve adayı 1355'ten beri yöneten Cenevizli Gattilusio ailesinden Lord Dorino I Gattilusio'nun (1428-1455), elçisi (tarihçi) Dukas'ı yıllık haracın yanı sıra zengin hediyelerle limana yollayan Lord Dorino'nun tâbiyetini kabul etti.[2]
Hamza Bey komutasındaki Osmanlı donanması ardından Sakız'a ilerleyerek San İsidoro kilisesi önüne demirledi. Eskiden Foça mültezimi olup Osmanlı sarayına sığınmış bulunan Francesco Drapperio'nun Sakız ve Foça Maona'sından (Sakız ve Foça'daki Ceneviz yöneticilerinin unvanı) 40.000 düka alacağının talep edildiği Sakızlı idareciler limandaki 20 gemilik kuvvetli Ceneviz filosundan da güç alarak talebi reddetti. Bu sırada çıkan ufak çaplı çatışmada da bir Osmanlı gemisi battı. Hamza Bey ise gerek limandaki Ceneviz donanmasını gerek Sakız kalesinin muhkem halini görünce taarruzdan vazgeçti ve karaya birlikler çıkararak köyleri yağmalamakla yetindi. Ardından Francesco Drapperio'yla İstanbul'da müzakere etmeleri için iki kişiyi rehin alarak adadan ayrıldı ve Rodos'a yelken açtı.[3]
Hamza Bey Rodos kalesinin Sakız'dan daha iyi tahkim edilmiş olduğunu gördüğünden buraya da taarruz etmedi ve köyleri yağmalamakla yetinerek İstanköy'e yöneldi.[4] İstanköy'ün ana kalesini terkedilmiş bulan Osmanlılar diğer kale Raşeya'yı kuşattılarsa da 22 günlük çatışmalardan sonra Osmanlı askerinde çıkan kanlı basur salgını nedeniyle kuşatma kaldırıldı.[5]
Olumsuz hava koşullarının yaklaşması nedeniyle Osmanlı donanması 1455 Ekim ayında Gelibolu'ya döndü. Midilli haricinde seferin hedeflerini yerine getiremeyen Kaptan-ı derya Hamza Bey Fatih Sultan Mehmed tarafından azledilerek Alanya'ya sürüldü. Yerine Has Yunus Bey atandı.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Fatihin Donanması ve Deniz Savaşları", Vl. Mirmiroğlu, İstanbul Belediye Matbaası (1946), s.86
- ^ "Doukas 43.5" (çev. Harry J. Magoulias), "Decline and Fall of Byzantium to the Ottoman Turks", Wayne State University, Detroit (1975), s.246
- ^ "Sakız'ın Türk Hakimiyeti Altına Alınması", Şerafettin Turan; Tarih Araştırmaları Dergisi, c.4, sy.6-7, (1966) s. 180
- ^ "Büyük Türkiye Tarihi", Yılmaz Öztuna, c.1, Ötüken Yayınları, İstanbul (1983), s.87
- ^ "Fatihin Donanması ve Deniz Savaşları", Vl. Mirmiroğlu, İstanbul Belediye Matbaası (1946), s.88