Ekrem Dumanlı

Ekrem Dumanlı
Doğum	1964 (60-61 yaşında) Yozgat
Meslek	Gazeteci
Dil	Türkçe, İngilizce
İkamet	Amerika Birleşik Devletleri
Milliyet	Türk

Ekrem Dumanlı (d. 1964, Yozgat), Türk gazeteci. 2001-4 Ekim 2015 yılları arası Zaman gazetesinin genel yayın yönetmenliğini yaptı.

Hayatı

Lise ikiye kadar Yozgat'ta okuyan Dumanlı, liseyi Ankara'da tamamladı. 16 yaşına girdiği yıl 12 Eylül'ün ertesi günü "ülkücü eylemcileri eğitmek" iddiasıyla tutuklandı, yargılanmasına kadar geçen 1 yıllık sürede cezaevinde yattı, yargılanmasının ardından tahliye edildi ve daha sonra beraat etti. Beraatının ardından Yozgat'ta kalırsa tekrar gözaltına alınacağından endişe ederek Ankara'ya taşındı ve liseyi burada tamamladı. Dumanlı, 2006'da Ayşe Arman'a verdiği bir röportajında, 12 Eylül döneminde herhangi bir silahlı eyleme katılmadığını, arkadaşlarına okuduğu kitapları anlattığını ve gözaltında kaldığı esnada işkence gördüğünü söylemiştir.

Eğitim ve akademik faaliyetler

Medya alanında uzmanlaşma amacıyla 1997’de ABD’ye giderek Boston’daki Emerson College’da medya çalışmaları üzerine yüksek lisans programını tamamlamış, bu dönemde medya ve iletişim alanındaki teorik ve pratik birikimini geliştirmiştir. Fatih Üniversitesi’nde verdiği derslerle gazetecilik ve medya alanında akademik katkı sunmuş, genç gazetecilerin yetişmesinde rol oynamıştır.

1987 yılında İstanbul Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. Bir süre edebiyat dersleri verdikten sonra 1993 yılında Zaman gazetesinin kültür sanat servisinde muhabir olarak çalışmaya başladı. Daha sonra sırasıyla kültür sanat servisi editörlüğü ve genel yayın koordinatörlüğü görevlerinde bulundu. 1997 yılında medya üzerinde çalışmalar yapmak üzere ABD’ye gitti.

Boston'da Emerson College’da yüksek lisansını tamamlamasının ardından Ağustos 2001'de Türkiye'ye dönerek Zaman gazetesinin genel yayın müdürlüğü görevini üstlendi. Bu dönemde medya ve iletişim alanındaki teorik ve pratik birikimini geliştirmiştir. Fatih Üniversitesi’nde verdiği derslerle gazetecilik ve medya alanında akademik katkı sunmuş, genç gazetecilerin yetişmesinde rol oynamıştır.

Gazetecilik Kariyeri ve Medya Yöneticiliği

Gazeteciliğe 1993’te Zaman gazetesinin kültür-sanat servisinde muhabir olarak başlayan Dumanlı, kısa sürede aynı servisin editörlüğüne ve ardından gazetenin genel yayın koordinatörlüğüne yükselmiştir. ABD’deki yüksek lisansının ardından 2001 yılında Türkiye’ye dönerek Zaman gazetesinin genel yayın yönetmeni olmuş, gazetenin görsel tasarımı ve içerik yapısında kapsamlı bir kurumsal dönüşümü yöneten isimlerden biri olarak anılmıştır.

Dumanlı, İngilizce yayımlanan Today’s Zaman’ın kuruluş ve yönetim sürecinde de etkili olmuş, Türkiye’nin dış kamuoyuna yönelik yayıncılık faaliyetlerinde aktif rol oynamıştır. 2003 yılında Zaman’daki yönetim ve yayıncılık faaliyetleri nedeniyle Türkiye Yazarlar Birliği tarafından “Basın/Yönetim” dalında ödüle layık görülmesi, dönemin muhafazakâr basın çevrelerinde öne çıkan gazeteci-yazar kimliğini pekiştirmiştir.

Ulusal ve Uluslararası Görevler, Aldığı Ödüller

Meslek hayatı boyunca Dumanlı, Dünya Gazeteler Birliği (WAN) gibi uluslararası platformlarda ve Türkiye’de Basın Konseyi Yüksek Kurulu’nda çeşitli görevler üstlenmiş, basın meslek ilkeleri ve medya etiği konularında tartışmalara katılmıştır. Ayrıca Beşiktaş JK’de yönetim organlarında görev alarak spor camiasında da bilinen bir isim hâline gelmiştir.

Medya Derneği eski başkan yardımcısı ve WAN (World Association of Newspapers) üyesidir.

2008 yılında TASAM tarafından verilen Stratejik Vizyon Ödülleri kapsamında “Stratejik Vizyon Sahibi Gazeteci – Yazar” ödülünü almış, bu ödül gerek Türkiye’deki siyasal dönüşüm tartışmaları gerekse medya analizleri üzerindeki etkisini yansıtan bir takdir olarak sunulmuştur. 2009 yılında Georgetown Üniversitesi’ne bağlı bir merkez ile Ürdün merkezli Royal Islamic Strategic Studies Centre tarafından hazırlanan “Dünyanın En Etkili 500 Müslümanı” listesinde yer alması, uluslararası ölçekte de etkili bir medya figürü olarak değerlendirilmesine yol açmıştır.

Eserleri ve kültürel faaliyetleri

Gazetecilik faaliyetlerinin yanı sıra Dumanlı, medya ve güncel siyaset alanında çeşitli kitaplar kaleme almıştır. “Medya”, “Haber Kılavuzu – Gazetecinin El Kitabı”, “28 Şubat Gölgesinde Amerika”, “Üç Mesele: İktidar Medya Ergenekon” ve “Kronik Gündemlere Pratik Çözümler” gibi eserlerinde Türkiye’de medyanın dönüşümü, siyaset–medya ilişkileri ve yakın dönem siyasi süreçleri üzerine değerlendirmelere yer vermiştir.

Ayrıca “Son Duruşma”, “Anlık Hikâyeler”, “Neylersin”, “Alimler ve Zalimler”, “Kayıp Defterden Hikâyeler”, “Şirket” ve “Konuşma Zamanı” gibi kurmaca ve deneme ağırlıklı eserleri yayımlanmış; “Son Duruşma” adlı tiyatro oyunu İstanbul Dünya Sahnesi oyuncuları tarafından sahnelenerek sahne sanatları alanında da görünürlük kazanmıştır. Eserleri, hem güncel politik tartışmalara hem de etik ve adalet temalı hikâyelere odaklanması nedeniyle muhafazakâr entelektüel çevrelerde tartışılmıştır.

14 Aralık 2014 Operasyonu ve Yargı Süreçleri

Ekrem Dumanlı’nın kariyerindeki en kritik dönüm noktalarından biri, kamuoyunda “14 Aralık Tahşiyeciler Operasyonu” olarak bilinen süreçte yaşanmıştır. 14 Aralık 2014’te Zaman gazetesi merkezine yapılan polis baskınında gözaltına alınmış, hakkındaki suçlamalar “terör örgütü kurma ve yönetme” ile bazı televizyon yapımlarında yer alan kurgusal sahneler üzerinden “komplo” iddialarına dayandırılmıştır.

Dumanlı, birkaç günlük gözaltı sürecinin ardından 19 Aralık 2014’te adli kontrol şartıyla serbest bırakılmış, hakkında yurtdışına çıkış yasağı konulmuştur. Bu süreç, Avrupa Birliği kurumları ve uluslararası gazetecilik örgütleri tarafından Türkiye’de basın özgürlüğüne yönelik ciddi bir gerilemenin göstergesi olarak değerlendirilmiş, Avrupa Parlamentosu ve çeşitli basın meslek örgütleri, Dumanlı ve diğer gazetecilere yönelik muameleyi eleştiren açıklamalar yapmıştır.

Ekim 2015'te sağlık sorunlarını gerekçe göstererek Zaman gazetesi genel yayın yönetmenliği görevinden istifa ettiğini açıkladı.

Suçlamalar

Cumhurbaşkanına hakaret, tehdit, Fethullahçı Terör Örgütüne yardım, yataklık ve propagandasını yapmak. 15 Temmuz darbe girişimi önceden bildiren bir reklam filmi çektiği iddiasıyla hakkında yakalama kararı çıkartılmıştır. 14 Nisan 2017'de hazırlanan iddianamede FETÖ medyasındaki algı yönetimini sağlayan imam olmakla suçlanmıştır. Kendisinin Fethullah Gülen ile fotoğrafları da bulunmaktadır. FETÖ kaçağıdır. An itibarıyla İçişleri Bakanlığı tarafından Kırmızı Liste'de aranmaktadır.

Zaman Gazetesi'ne Kayyım Atanması ve Kapatılması

2016 yılında Türkiye’deki olağanüstü siyasal atmosfer içinde, Zaman gazetesine önce kayyım atanmış, ardından gazetenin yayın çizgisi köklü biçimde değiştirilmiştir. 15 Temmuz 2016 darbe girişimi sonrasında ilan edilen OHAL sürecinde yayımlanan kanun hükmünde kararnameler çerçevesinde Zaman ve bağlı yayın organları tamamen kapatılmış, kurumun malvarlığına el konulmuştur.

Bu süreçte Dumanlı, Gülen hareketi ile bağlantılı olduğu iddiasıyla farklı soruşturmalarda şüpheli konumuna alınmış; terör örgütü yöneticiliği, darbeye teşebbüse yardım ve “algı yönetimi” yapmak gibi suçlamalar yöneltilmiştir. Türk ve uluslararası basında, hakkında yaklaşık 30 civarında yakalama kararı bulunduğu, bu kararların farklı soruşturma dosyalarında biriktiği ve Türkiye’de “en çok aranan gazetecilerden biri” hâline geldiği yönünde haberler yer almıştır.

Sürgün Yılları ve Basın Özgürlüğü Faaliyetleri

Artan yargı baskısı ve devam eden soruşturmalar nedeniyle Dumanlı, Türkiye’den ayrılarak ABD’de sürgün hayatına başlamış ve çalışmalarını yurt dışında sürdürmüştür. Sürgün yıllarında, farklı uluslararası panellerde ve konferanslarda Türkiye’de medya özgürlüğüne yönelik ihlalleri, tutuklu gazetecilerin durumunu ve ailesi dahil yakın çevresinin maruz kaldığı soruşturmaları gündeme getirerek tanıklık etmiştir.

Uluslararası gazetecilik örgütleri, insan hakları kuruluşları ve düşünce kuruluşlarının raporlarında Dumanlı’nın dosyası, Türkiye’deki basın özgürlüğü krizinin simgesel örneklerinden biri olarak anılmakta; kendisi aynı zamanda sürgündeki gazetecilerle dayanışma etkinliklerine katılan ve meslektaşlarına destek veren bir figür olarak konumlanmaktadır. Bu çerçevede, Türkiye’de ifade özgürlüğü ve bağımsız medya mücadelesine ilişkin tartışmalarda adı sıkça geçen, hem destek hem de eleştiri toplayan tartışmalı ancak etkili bir aktör olarak değerlendirilmektedir.

Ekrem Dumanlı, evli ve dört çocuk babasıdır.

An itibarıyla İçişleri Bakanlığı tarafından Kırmızı Liste'de aranmaktadır.

Kitapları

• Medya
• Haber Kılavuzu - Gazetecinin El Kitabı
• Son Duruşma
• 28 Şubat Gölgesinde Amerika
• Üç Mesele: İktidar Medya Ergenekon
• Kronik Gündemlere Pratik Çözümler
• Anlık Hikayeler
• Neylersin
• Alimler ve Zalimler
• Kayıp Defterden Hikâyeler
• Şirket
• Konuşma Zamanı

Dış bağlantılar

• Hürriyet'ten Ayşe Arman ile röportajı, 09.07.2006
• Ayşe Arman ile röportajının 2. bölümü, 10.07.2006