Ekrem Reşit Rey
Ekrem Reşit Rey (1900 - 13 Temmuz 1959), Türk oyun yazarı. Revü ve operetleri ile tanınır. Kardeşi Cemal Reşit Rey'in bestelediği ve tamamı Darülbedayi'de sahnelenen eserleriyle Fransız müzikal kültürünü Türkiye'ye adapte etmeye çalıştı. Ayrıca pek çok ünlü romanı radyoya uyarlanmış; otuzu aşkın piyesi radyolarda oynanmıştır. En ünlü eseri Lüküs Hayat operetidir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1900 yılında İstanbul'da doğdu. Babası Mâbeyn-i Hümâyun katibi Ahmet Reşit Rey, annesi ise Rum asıllı Sadrazam İbrahim Edhem Paşa'nın oğlu Mustafa Bey'in kızı Fethiye Hanım'dır. Küçük yaşta resim dersleri almaya başladı. Galatasaray Lisesi'nde başladığı eğitimini, 1913 yılında ailesinin Paris'e göç etmesi üzerine Paris'te Buffon Lisesi'nde sürdürdü. I. Dünya Savaşı başlayınca, kendisinden dört yaş küçük kardeşi Cemal Reşit ve annesiyle birlikte İsviçre'ye gitti. Cenevre'de Güzel sanatlar Akademisi'nde okudu. 1919 yılında babası Dahiliye Nazırlığına atanınca ailesiyle birlikte İstanbul'a döndü. Bir süre Fransızca öğretmenliği yaptı.
Fransızca romanlar yazdı, 1930'da Fransa'da Désorientée adlı romanı yayınlandı. 1931'de yazdığı Barbaros Hayreddin'in Kitabı adlı biyografik romanı daha sonra sekiz dile çevrildi. Bu eseri sayesinde Fransız Yazarlar Cemiyeti üyesi oldu. 1942'de Fransa hükûmeti kendisine "Officier d 'Académie" unvanını verdi.[1]
1930'larda İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelenmek üzere oyunlar yazdı ve çevirdi. Kardeşi Cemal Reşit Rey ile birlikte çalışarak Fransız müzikal kültürünü Türkiye'ye adapte etmeye çalıştı. Revü-operet tarzında ilk eseri olan Üç Saat adlı revü-opereti 1932'de kaleme aldı. Eseri Cemal Reşit Rey besteledi. Bu ilk çalışmayı Lüküs Hayat (1933), Deli Dolu(1934), Söz Caz (1935) ve Maskara" (1936) izledi. Tamamı İstanbul Şehir Tiyatroları'nda sahnelendi. Hava Cıva opereti, 1942'de Ses Tiyatrosu tarafından oynandı.
1938'de Ankara Radyosu'nda temsil şefi oldu. Daha sonra İstanbul Radyosu'nda pek çok ünlü tiyatro eseri ve klasik romanı radyoya uyarlayarak çalışmalarını sürdürdü. Otuzdan fazla piyesi radyolarda oynandı. İstanbul gazetelerinde çıkan yazıları ve eleştiriyle tanındı.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Andak, Selmi. "Ekrem Reşit Rey" (PDF). Taha Toros Arşivi. 26 Şubat 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
- ^ "Ekrem Reşit Rey Kimdir? Hayatı ve Eserleri". Turkedebiyatcilar.net sitesi, 12 Haziran 2019. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.