Elastomer
 | Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Temmuz 2020) |
Elastomer, yapısında viskozite ve elastisite barındıran polimerdir.[1]
Moleküler yapıda termoplastiklerden farkları C,H,S,F,O veya Cl gibi organik bileşik oluşturan elementlerden meydana gelen molekül zincirlerinin az da olsa doymamış C içeren belirli bölgelerden çapraz bağlarla bağlı olmalarından kaynaklanır. Bu özellikleri onlara yüksek oranda birim şekil değiştirme kabiliyetini kazandırır.
Mekanik zorlanmalar esnasında çapraz bağlar açılmaya başlayarak tamamen kaotik düzende olan zincirlerin zorlanma yönünde istiflenmelerini sağlar, bu sebepten ötürü 10 kata kadar uzama kapasitesine sahiptirler.[2] Zorlanma durumu ortadan kalktığında ise şekil değişimi yok olur ve eski uzunluklarına geri dönerler. Dikkat edilmesi gereken bir nokta, zorlanma doğrultusunda düzenlenen bu zincirlerin elastiklik modüllerinin de doğru orantılı olarak artmasıdır. Bu, belli bir gerilme seviyesi aşılıp, yük kaldırıldığında ilk haline dönen malzemenin Hooke kanununa aykırı olarak doğrusal olmayan bir davranış göstermesine sebebiyet verir.
Plastik deformasyona gelince, termoplastikler gibi zayıf, ikincil Van der Waals bağlarıyla bağlanmadıklarından, yüksek sıcaklıklarda zincir kaymaları meydana gelmez, viskoz davranış görülmez. Çekme eğrilerine bakıldığında kısa bir homojen elastik şekil değişiminin, uzun bir heterojen elastik şekil değişimini izlediği ve sonunda malzemenin plastik şekil değiştirmeden kırıldığı görülür. Elastomerlerin endüstriyel anlamda en fazla kullanıldığı alanlardan biri lastik üretimidir.[2]
Elastomerler genellikle termosettir (vulkanizasyon gerektiren) ama termoplastik de olabilirler (bkz termoplastik elastomer; TPE).
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Alemán, J. V.; Chadwick, A. V.; He, J.; Hess, M.; Horie, K.; Jones, R. G.; Kratochvíl, P.; Meisel, I.; Mita, I.; Moad, G.; Penczek, S.; Stepto, R. F. T. (2007). "Definitions of terms relating to the structure and processing of sols, gels, networks, and inorganic–organic hybrid materials (IUPAC Recommendations 2007)" (PDF). Pure and Applied Chemistry. 79 (10): 1801-1829. doi:10.1351/pac200779101801. 6 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)14 Temmuz 2017.
- ^ a b "Termosetlerin ve elastomerlerin dünyası". www.plastik-ambalaj.com. 20 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2021.
