Elektrofor
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Temmuz 2015) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Elektrofor, elektrostatik indüksiyon süreci ile elektrostatik yük üretmek için kullanılan basit bir jeneratördür. İlk sürümü 1762'de İsveçli bilim insanı, Johan Carl Wilcke tarafından keşfedildi. Fakat bunu geliştiren ve yaygınlaştıran, 1775 yılında İtalyan bilim insanı Alessandro Volta oldu. Elektrofor kelimesi de onun tarafından kullanıldı.
Açıklama ve işletme
[değiştir | kaynağı değiştir]Elektrofor yalıtıcı kolu ile bir yalıtkan plakası ve bir metal plakadan oluşur. Yalıtkan levha önce kürk veya bezle ovularak sürtünmeyle elektriklenme etkisi ile tahsil edilir. Bu tartışma için, sürtünme tarafından yalıtkan kazançları negatif yük olarak düşünün. Metal levha daha sonra yalıtkan plakası üzerine yerleştirilir. Mikroskobik teması kötü olduğu için, yalıtkan, şarjın önemli bir kısmını aktaramaz. Bunun yerine yüklü yalıtkanın, metal kısmını ayırmasına sebep olur. Bu yük, iki bölgeyi geliştirir. Pozitif yükler, yalıtkanın aşağı doğru bakacağı tarafına çekiliyor. Onu pozitif yüklüyor, negatif yükler yukarı doğru bakacağı tarafına püskürtüldüğü zaman, yalıtkanın negatif yükleniyor. Böylece elektrofor bir elektriksel bütünlük olarak tarafsız kalmış oluyor. Ardından, yukarı bakacağı şekilde negatif yük boşaltılmadan topraklanır. Sonunda metal plaka sadece pozitif yükü taşıyacaktır.
Yalıtkan üzerindeki yük bu süreçte bitmediği için, metal tabaka üzerindeki yük deneyler için kullanılabilir. Örneğin, metal iletkenlere yük akıtmak için kullanılabilir ve yüksüz plaka tekrar başka yükler taşıyabilir. Bu istenilen sıklıkta tekrar edilebilir, Bu nedenle, şarj sınırsız miktarda tek şarjla elde edilebilir. Elektroforun en büyük örneği, 1977 yılında alman bilim insanı Georg Christoph Lichtenberg tarafından inşa edildi. 2 metre uzunluğundaydı. Bu 38 santimlik kıvılcım üretti. Ağaçsı işaretleri oluşturmak için onun deşarjları kullanılır.
Yük kaynağı
[değiştir | kaynağı değiştir]Evrende yük muhafaza edilir. Elektrofor, kısaca negatif ve pozitif yük olmak üzere ayrılır. Pozitif veya negatif yük, metal tabaka üzerinde biter ve karşı yük topraklamadan sonra bir başka obje içinde saklanır. Bu ayırma çalışmaları, yüksüz objelerde en yüksek enerji durumu elde edilene kadar sürer. Çalışma, karşıt yüklü reçine tabakadan, metal yüklü olan tabaka yükseltilerek yapılır. Sisteme verilen bu ek enerji yük ayrılması şeklinde potansiyel enerjiye dönüştürülür. Bu nedenle metal plaka yükselterek aslında yalıtkan plakasına göre gerilimini artırır. Böylece elektrofor, aslında Wimschurt makineleri ve Van de Graaf jeneratörüyle aynı prensipte kullanılan, elle çalıştırılan bir elektrostatik jeneratördür.