Endoktrinasyon
Endoktrinasyon ya da öğretilendirme (Latince: doctrina çev. 'öğreti') katiyen eleştiri ve tartışma kabul etmeyen bir öğreti biçimidir.[1] Bu öğretide insanlar manipüle edilerek, belirli seçimler yapmaya ve belirli ideolojik amaçları takip etmeye zorlanır. Endoktrinasyon, bireylerin mantıklı karar verme yeteneklerini yok edecek tarzda, onlara nasıl davranmaları gerektiğinin işaretini veren bir ideolojik yaklaşımdır.
Endoktrinasyon, devletlerce kendi belirledikleri ideolojileri halka aşılamak ve dayatmak için yapılmaktadır.[2] Endoktrinasyon, okullardaki öğrencilerin aldığı eğitim sürecinde öğrencilere belirli fikirleri aşılama sürecinde kullanılmaktadır.[3]
Kavram her ne kadar başta eğitime atıfta bulunsa da I. Dünya Savaşı'ndan sonra beyin yıkama ve propaganda anlamı kazandı. Bazı kişiler, öğretiyi eğitimden ayrı tutarlar çünkü öğretiye tabi tutulan kişinin öğrendiği öğretiyi sorgulaması veya eleştirel olarak incelemesi beklenmez. Bu nedenle terim; aşağılayıcı bir anlamda veya siyasi görüşler, teoloji, dinsel dogmalar veya din karşıtı inançlar bağlamında kullanılabilir. Endoktrinasyonun uygulandığı yerler arasında genellikle devlet, eğitim kurumları, dinler, sanat, kültür ve medya yer alır. Devletlerce "ideal tip" bir insan topluluğu yaratılmak istenir, bu telkinler hem demokratik hem de otoriter yönetim biçimlerinde mevcuttur.[4]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Indoctrination | education and politics | Britannica". www.britannica.com (İngilizce). 13 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ Calp, Mustafa (28 Ocak 2023). "Endoktrinasyon (Aşılama): Birini Endoktrine Etmek Ne Demektir? – Chris Ranalli | Öncül Analitik Felsefe". 28 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2025.
- ^ "Beşeri coğrafya ve mekânsal bilginin endoktrinasyonu: jeopolitik konum örneği" (PDF). Nilüfer Köşker. 28 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2025.
- ^ Neundorf, Anja; Nazrullaeva, Eugenia; Northmore-Ball, Ksenia; Tertytchnaya, Katerina; Kim, Wooseok (2024). "Varieties of Indoctrination: The Politicization of Education and the Media around the World". Perspectives on Politics (İngilizce). 22 (3): 771-798. doi:10.1017/S1537592723002967. ISSN 1537-5927.
