Enes Hattab
Enes Hattab (Arapça: أنيس حطاب) Suriyeli siyasetçi ve 29 Mart 2025'ten bu yana Esad rejiminin devrilmesinin ardından kurulan Ahmed eş-Şara cumhurbaşkanlığındaki Suriye Geçiş Hükûmeti'nde İçişleri Bakanı olarak görev yapmaktadır.[1]
| Enes Hattab | |
|---|---|
| |
| 2025'te Hattab | |
| Suriye İçişleri Bakanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 29 Mart 2025 | |
| Yerine geldiği | Ali Keda |
| Suriye Genel İstihbarat Teşkilatı Başkanı | |
| Görev süresi 26 Aralık 2024 - 3 Mayıs 2025 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Hüseyin Seleme |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 1987 (37-38 yaşında) Jayrud, Rif Şam, Baasçı Suriye |
| Milliyeti | Suriyeli |
| Partisi | Bağımsız |
| Bitirdiği okul | Şam Üniversitesi |
Ahmed eş-Şara'nın komutası altındaki Hey'et-i Tahrîrü'ş-Şâm'ın yardımcı komutanlarından birisiydi ve grup içerisindeki Genel Güvenlik Biriminin başındaki isimdi.[2]
Erken dönem yaşamı ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Enes Hattab (1987 doğumlu), Ebu Ahmed Hudud adıyla da bilinir, Suriye’nin Rif Şam iline bağlı Batı Kalamun bölgesindeki Jayrud kasabasında dünyaya geldi. Şam Üniversitesi’nde mimarlık mühendisliği eğitimi aldıktan sonra 2008 yılında Suriye’den Irak’a geçti. Irak’a gitme sebebinin, o dönemdeki “Amerikan işgaline karşı savaşma” isteği olduğu bildirilmektedir.[3]
Hudud, “Hudoud” (Arapça: حدود, Türkçe: sınırlar) lakabını, Ebu Musab ez-Zerkavi liderliğindeki El-Kaide’de bulunduğu dönemde aldı. Daha sonra Irak ve Şam İslam Devleti’ne dönüşen bu yapılanmada, Suriye-Irak sınırında savaşçıların geçişi için kullanılan bir misafirhanenin idaresi kendisine emanet edildi.[4]
Kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir]Hey'et-i Tahrîrü'ş-Şâm
Hattab, 2012 yılında El-Nusra Cephesi’ne (daha sonra Hey'et-i Tahrîrü'ş-Şâm’a dönüşen) katıldı ve kısa sürede örgüt içinde yükseldi. Stratejik ve istihbarat konularındaki yetenekleriyle tanındı ve grubun İdlib bölgesinde hâkimiyet kurmasında kritik bir rol oynadı. Rakip gruplardan Hurras el-Din (Suriye El-Kaidesi) de dâhil olmak üzere birçok fraksiyonu içeriden sızma ve hassas operasyonlar düzenleyerek etkisiz hale getirmede önemli rol oynadı.[3]
Hattab’ın, Millî İstihbarat Teşkilatı (MİT) tarafından devşirildiği ve İdlib’in kontrolü Hey'et-i Tahrîrü'ş-Şâm’a geçtikten sonra örgüt ile MİT arasında irtibat görevi üstlendiği bildirilmektedir.[5]
Genel Güvenlik Birimi’nin başı olarak Hattab, İdlib’de IŞİD gibi aşırıcı fraksiyonların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışmaları yönetti; bu süreçte gelişmiş sızma yöntemleri ve hızlı müdahale taktikleri uygulandı. Liderliği, HTŞ kontrolündeki bölgelerde görece bir istikrarın sağlanmasına katkıda bulunmuştur.[3]
Hattab’ın Hey'et-i Tahrîrü'ş-Şâm’daki kariyeri boyunca üstlendiği bazı önemli görevler şunlardır:[3]
- El-Nusra Cephesi’nin Eski Genel İdarecisi
- Ebu Muhammed el-Colani’nin yardımcısı
- Genel Güvenlik Birimi Başkanı
Suriye Hükûmeti
Hattab, Esad rejiminin düşüşünün ardından kurulan geçici Suriye hükümetinde yeni oluşturulan Genel İstihbarat Servisi’nin ilk başkanı olarak görev yaptı.[6] Mart 2025’te Hattab, Suriye Devlet Başkanı eş-Şara ve diğer üst düzey bakanlarla birlikte, Türkiye istihbarat başkanının da yer aldığı bir Türk heyetiyle görüştü. Bu görüşme, Suriye hükümeti ile geçmişte Türk kuvvetleriyle çatışan Kuzeydoğu Suriye’deki Suriye Demokratik Güçleri (SDG) arasında varılan anlaşmanın hemen ardından gerçekleşti.[7]
29 Mart 2025’te Hattab, Suriye geçiş hükümetinde İçişleri Bakanı olarak atandı.[8]
Tartışmalar
[değiştir | kaynağı değiştir]Hattab, rakip cihatçı liderlerin ABD insansız hava aracı saldırılarıyla suikasta uğramasında rol almakla suçlanmıştır; bu iddialar özellikle Hurras el-Din (Suriye El-Kaidesi) gibi fraksiyonlar tarafından sıkça dile getirilmiştir. 2012 yılında Amerika Birleşik Devletleri tarafından,[3] 2014 yılında ise Birleşmiş Milletler tarafından terörist olarak tanımlanmıştır.[9] BM’nin bu tanımlaması kapsamında Hattab’a yönelik hedefli yaptırımlar uygulanmıştır. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad’ın Aralık 2024’te ülkeyi terk etmesinin ardından, Hattab’ın İçişleri Bakanı olarak görev yaptığı yeni Suriye hükümeti bu yaptırımların kaldırılmasını talep etmiştir. Ancak Ağustos 2025 itibarıyla yaptırımlar hâlâ yürürlüktedir.
Türkiye hükümeti ise bu tanımlamalara Kasım 2016’ya kadar direnmiş, söz konusu tarihte Hattab’ı terörist olarak tanımış, ancak HTŞ’nin İdlib’deki kontrolünü pekiştirmesiyle birlikte istihbarat iş birliği devam etmiş, hatta genişlemiştir.[5] Buna rağmen, 2021 yılında Türkiye İçişleri Bakanlığı tarafından yayımlanan bir raporda Hattab’ın DEAŞ ile bağlantılı olduğu ifade edilmiştir.[5]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Suriye'de Cumhurbaşkanı Şara'nın ilk kabinesi açıklandı". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2025.
- ^ "Suriye İstihbarat Teşkilatı Başkanlığına atanan Enes Hattab kimdir?". Mepa News. 26 Aralık 2024. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2025.
- ^ a b c d e "تعيين أنس خطاب رئيساً لجهاز الاستخبارات العامة في سوريا" [Appointment of Anas Khattab as Director of the General Intelligence Service in Syria]. Syria TV (Arapça). 26 Aralık 2024. 4 Temmuz 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024.
- ^ "القيادة العامة للإدارة الجديدة في سوريا تعيّن أنس خطاب "أبو أحمد حدود" رئيساً لجهاز الاستخبارات العامة" [The General Command of the New Administration in Syria Appoints Anas Khattab "Abu Ahmad Hudoud" as Head of the General Intelligence Service]. Zagros News (Arapça). 26 Aralık 2024. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2025.
- ^ a b c "Syria's new intelligence chief, Khattab, tied to Turkey's spy agency, MIT - Nordic Monitor". nordicmonitor.com. 2 Ocak 2025. 29 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2025.
- ^ "El-Nusra kurucusu Enes Hattab, Suriye'nin istihbarat şefi oldu". bianet.org. 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2025.
- ^ Enstitüsü, Stratejik Düşünce. "Bakan Fidan, Bakan Güler ve MİT Başkanı Kalın Şam'da". www.sde.org.tr. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2025.
- ^ "Suriye'de yeni kabine açıklandı". Independent Türkçe. 30 Mart 2025. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2025.
- ^ "Anas Hasan Khattab". United Nations Security Council (Arapça). 26 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2024.