Epaminondos

Epaminondas Ἐπαμεινώνδας
Kişisel bilgiler
Doğum	M.Ö. 410ler İstefe, Böotya
Ölüm	M.Ö. 362 Mantineia, Mora Yarımadası yakınında
Askerî hizmeti

Epaminondos Thebaili general. "Çarpık Düzen" savaş stilini geliştirdi. Başarısı sayesinde Thebai ve Hellas yönetiminde birinci adam oldu. Sparta ile yapılan bir savaşta öldü. Thebai daha sonra onun dönemindeki başarıları tekrar yakalayamadı.

Antik Yunanistan devrinde savaşlar iki ordunun tek sıra halinde karşılaşıp sayısal veya becerisel üstünlüğü olanın kazandığı bir sistemle çarpışılıyordu. Peloponez Savaşı'ndan sonra Sparta devleti, Yunanistan'ın lideri konumuna geçti. Sparta, Tebai ile bir süre sonra ters düştü ve üzerine bir ordu gönderdi. Spartalılar karşısında telaşa kapılan Tebai meclisi Spartalıların istekleri kabul etmek üzereyken, Epaminondos Sparta ordusunu yenebileceğini iddia etti. Meclisi ikna eden general Tebai başkomutanlığına getirildi ve iki ordu Tebai dışında karşılaştı. Epaminondos bu savaşta kendi uygulaması olan "Çarpık Düzen" savaş stilini geliştirdi. Bu stil Yunanların alışılagelmiş "Falanks formasyondan farklıydı. Ordusunun sağ kanadındaki adam sayısını düşmanın sol kanadından fazla tuttu. Böylece savaş esnasında Sparta sol kanadı çöktü ve sağ kanattan saldıran Tebai ordusu Sparta sağ kanadını da sardı. Böylece Sparta ordusu tamamen yok edildi. Bu savaştan sonra Spartalılar bir daha eski güçlerine kavuşamadı ve Yunanistan'da liderlik Tebai'ye geçti.

Epaminondos'un bulduğu "Çarpık düzen" daha sonra Büyük İskender'in babası II. Filip tarafından geliştirildi. Büyük İskender girdiği savaşlardaki başarıları Epaminondos'un Çarpık düzeni'nin geliştirilmiş şeklini kullanarak kazandı. Türk ve Osmanlı ordularının kullandığı "sarma" ve "hilal" taktiklerinin kökeninin eski orta asya geleneklerine dayandığı bilinse de çarpık düzenle benzerlik gösterir. Mustafa Kemal Paşa komutasındaki Türk Kurtuluş Savaşı'nda da, Türk ordusunun kazandığı Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz savaşlarının taktiği çarpık düzenin gelişmiş örnekleridir.