Euphorbia hypericifolia
| Euphorbia hypericifolia | |||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||
| Euphorbia hypericifolia | |||||||||||||||||||
Euphorbia hypericifolia, Euphorbia cinsine bağlı Chamaesyce alt cinsinin, Anisophyllum Roep. bölümünün, Hypericifoliae Boiss alt bölümünün bir üyesi olarak[1][2], tropikal ve subtropikal Amerika'ya özgü yeni bir bitkidir. Yeni Dünya'ya özgüdür ancak ılıman, tropikal ve subtropikal ülkelerde yaygın bir yabani ot haline gelmiştir [3][4]. 1700 m'ye kadar olan rakımlarda, sulanan alanlarda, kumlu topraklarda, yamaçlarda ve deniz kıyılarında, bozulmuş alanlarda pantropikal bir yabani ot olarak kabul edilir[5][6].
Daha önce Akdeniz Havzası içindeki bazı Güney Avrupa ve Kuzey Afrika ülkelerinde yeni tanıtılmış yabancı bir bitki türü olarak kaydedilmiştir. Mısır ve İsrail'den [7][8], Belçika ve İspanya'dan [9][10], Girit'ten [11], İtalya'dan [12], Hırvatistan'dan [13], İran'dan [14], Libya'dan [15] ve Fas'tan [16] rapor edilmiştir. Türün Akdeniz'deki diğer ülkelerde de daha geniş bir dağılıma sahip olması mümkündür; ancak, potansiyel araştırma eksiklikleri veya yetersiz çalışmalar nedeniyle varlığı kaydedilmemiş olabilir.
E. hypericifolia bazı bölgelerde istilacı bir tür olarak kabul edilir; doğal yayılım alanının dışındaki bir ekosisteme girebilir ve çeşitli faktörler nedeniyle çoğalarak ekosistemi ve biyoçeşitliliği tehdit edebilir.
Morfoloji[17]
[değiştir | kaynağı değiştir]15-60 cm boylanabilen, tek yıllık otsu bir türdür. Gövde tüysüz, az-çok dik, dallanmış, dalların uç kısımları sarkıktır. Yapraklar karşılıklı dizili, basit, eliptik-dikdörtgenimsi, 1.5–3 × 0.8–1.8 cm, taban kamamsı ve asimetrik, küt veya keskin uçlu, kenar belli-belirsiz dişli; stipül üçgen biçimli, 1-2 mm uzun, kaynamış, kenarlar tüylü; yaprak sapı 1–3 mm uzunluktadır. Çiçek durumu siyatiyum, yaprak koltuklarında, 1-1.5 cm çapta kümelenmiş; çiçek kümesi sapı 5–20 mm; siyatiyumlar hemen hemen sapsız; involukrum fincan şeklinde, 1 dişi, 2-20 erkek çiçekli; erkek çiçekler sapsız, brakteol şeritsi, çiçek zarfı (çanak+taç) yok, ercik ~ 0.5 mm uzun; dişi çiçekler kısa saplı, ovaryum üstdurumlu, tüysüz, 3 karpelli; boyuncuk 3 adet, ~ 0.4 mm; beze 4 adet, taçsı uzantılar dairesel veya eliptik, beyaz veya soluk pembe renktedir. Meyve 3 bölmeli regma, 1–1.5 mm çapta, 3 tohumlu; tohumlar yumurta-üçgen biçimli, 0.5–1.1 mm çapta, hafifçe buruşuk ve kahverengimsidir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Yunan fizikçisi Euphorbus, kaktüs benzeri bir bitkiden bahsederek güçlü bir müshil olarak kullanıldığını yazmıştır; Numidia Kralı II.Juba MS 12`de bu bitkiye Euphorbos adını vermiştir; 1753`te bu bitkiyi de içeren tüm cins Euphorbia olarak adlandırılmıştır. Hypericifolia tür adı ise Latincede `kantaron` anlamına gelen hypericum kelimesi ile `yaprak` anlamına gelen folium kelimesinin birleşiminden türetilmiştir; kantarona benzer yapraklı anlamındadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "GBIF". 13 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024.
- ^ "PaleoBioDB". 3 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024.
- ^ D.A. Halford, W.K. Harris, A taxonomic revision of Euphorbia section Anisophyllum Roeper (Euphorbiaceae) in Australia.Austrobaileya, 8 (2012)441–600.
- ^ E. Von Raab-Straube, Raus, Th., 2015. Euro Med-Checklist Notulae, 4. Willdenowia 45 (2015) 119–129.
- ^ S. Chen, M. Wu, Chamaesyce hypericifolia (L.) Millsp., A Newly Naturalized Spurge Species in Taiwan. Taiwania, 49 (2004) 102-108.
- ^ POWO Plants of the World Online | Kew Science https://powo.science.kew.org/taxon/urn:lsid:ipni.org:names:101671-2, July6th,2025.
- ^ M.N.E. Hadidi, 1973. The genus Euphorbia L. in Egypt I.: Section Anisophyllum Roep. Bulletin Du Jardin Botanique National De Belgique / Bulletin Van De National Plantentuin Van België, 43(1/2), 83.
- ^ W. Greuter, H.M. Burdet, G. Long, (eds.), 1986. MedChecklist 3. Genève: Conservatoire et Jardin botaniques de la Ville de Genève.
- ^ F. Verloove, 2002. Ingeburgerde plantensoorten in Vlaanderen [Established plants in Flanders]. Brussel: Institut voor Natuurbehoud (Mededeling van het Instituut voor Natuurbehoud); p. 20.
- ^ F. Verloove, New records of interesting xenophytes in Spain. Lazaroa, 26 (2005) 141-148.
- ^ T. Gregor, L. Meierott, Report 72. Euphorbia hypericifolia L. In: V. Vladimirov, F. Dane, V. Stevanovič & K. Tan (eds.). New floristic records in the Balkans: 22, p. 277. Phytol. Balcan., 19 (2012) 267-303.
- ^ S. Sciandrello, G. Giusso del Galdo, P. Minissale, Euphorbia hypericifolia L. (Euphorbiaceae), a new Alien Species for Italy. Webbia: Journal of Plant Taxonomy and Geography 71 (2016) 163-168.
- ^ S. Ćato, S. Bogdanovic, 2023 Euphorbia hypericifolia L. and Opuntia anahuacensis Griffiths: two new, potentially invasive species in Croatia, 5th Croatian Symposium on Invasive Species. (poster No. 40).
- ^ A.H. Pahlevani, B.K. Tahmasebi, 2021. A new report of a weed species of Euphorbia in Iran. DOAJ (DOAJ: Directory of Open Access Journals).
- ^ M.H. Mahklouf, The first record of Euphorbia hypericifolia L. (Euphorbiaceae) in Libya. Biodiversity Research and Conservation, 70 (2023) 5–8.
- ^ H. Khamar, S. Boudik, O. Benkhnigue, L. Zidane, 2024. Euphorbia hypericifolia (Euphorbiaceae): una nueva adición a la flora vascular de Marruecos. Collectanea Botanica, 43, e002.
- ^ Floranatolica | Euphorbia hypericifolia. http://www.floranatolica.com/eukaria/gui/species.php?ID=Euphorbia-hypericifolia, July 6th, 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Euphorbia hypericifolia ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Euphorbia hypericifolia ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
 | Euphorbia ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |