Facivitalis istanbulensis
Facivitalis istanbulensis İstanbul Üniversitesi mensubu Prof. Dr. Esra Sungur ve ekibi öncülüğünde 2025 yılında uçak yakıtlarının analizi sonucunda keşfedilen bir bakteri türüdür.[1] Bakterinin çevresel koşullara dayanıklı ve olağanüstü durumlara adapte olabilen bir tür olduğu açıklanmıştır. İÜ tarafından bulunmasına ithafen facivitalis istanbulensis[2] adını almıştır. Facivitalis de uçak yakıtında bulunmuş olmasını ifade etmektedir.
Bakteri Antonie van Leeuwenhoek dergisinde yayımlandı ve onay alarak tanınarak literatüre girdi. Esra Sungur, araştırmaların bir öğrencisinin tez çalışması ile başladığını söyledi.[3]
Bir uçak şirketinden satın alınan uçak yakıtının incelenmesi ile deneyler yapıldı. Araştırmacıların hedefi "mangan okside eden" bir bakteriyi izole etmekti ve mikrobiyolojik korozyon deneylerini yapmaktı. Bakteriyi izole ettikten sonra bulunan bakterinin önce yeni bir tür olduğu anlaşılamadı, ardından aromatikleri parçalama konusunda 58 gen ihtiva ettiği görüldü. Uçak yakıtında bakterilerin yaşaması besin temin etme konusunda zor olduğu için bakterinin yakıttaki hidrokarbonları parçalayabildiği düşünüldü ve yapılan deneyler sonucunda keşfedilen bakterinin bu işleve sahip olduğu anlaşıldı.
Bakteri, Sphingomonadaceae ailesine mensuptur.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ taxonomy. "Taxonomy browser (Facivitalis istanbulensis)". www.ncbi.nlm.nih.gov. 11 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2025.
- ^ taxonomy. "Taxonomy browser (Sphingomonadaceae)". www.ncbi.nlm.nih.gov. 3 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2025.
- ^ "İstanbul Üniversitesi'ndeki bilim insanları uçak yakıtında yeni bir bakteri cinsi keşfetti". www.aa.com.tr. 15 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2025.
- ^ Arkan-Ozdemir, Simge; Üstüntürk-Onan, Miray; Sungur, Esra (2025). "Facivitalis istanbulensis gen. nov., sp. nov., a novel member of the family Sphingomonadaceae with the potential for aromatic-degradation isolated from Jet A1 fuel". Antonie van Leeuwenhoek, International Journal of General and Molecular Microbiology. 118 (1). doi:10.1007/s10482-024-02037-w. ISSN 0003-6072. 24 Şubat 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi20 Şubat 2025.