Fenomenizm
Fenomenizm ya da Olaycılık, fenomenlerden, yani zaman veya mekân içinde doğal olarak ortaya çıkan ve deney konusu olabilecek olay ve olgulardan başka hiçbir şeyin var olmadığını ileri süren bir felsefe doktrinidir.[1]
Deneyin araçsız konusu her zaman bir tasavvur olduğu için, fenomenizmin tarihi birçok noktada idealizm ile kesişir.[2] Örneğin George Berkeley, maddi bir cevherin varlığını kabul etmez. Berkeley'e göre gerçek olan yalnızca sonlu zihinler ile sonsuz zihin, yani Tanrı'dır. David Hume ise sadece cisimlerin değil, zihinlerin de cevher olarak varlığını reddeder.[3]
Fenomenizm, somut olarak algılanabilen ve deneye konu olabilen maddesel alanın varlığın kendisi olduğu görüşünü savunur. Bazı düşünürler, fenomenin maddenin sadece görünür yüzü değil, aynı zamanda onun taşıdığı öz olduğunu ileri sürmüştür. Fenomenistlerden bazıları maddenin kendisine vurgu yaparken, bazıları da maddelerin algılayan kişinin zihninde oluşturduğu imgeye odaklanır.[4]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Zahavi, Dan (2012). The Oxford Handbook of Contemporary Phenomenology (1. bas.). Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198753025.
- ^ Moser, Paul K. (2002). The Oxford Handbook of Epistemology. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0195301700.
- ^ Russell, Paul (2020). The Oxford Handbook of Hume. New York, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0190095390.
- ^ "Fenomenizm nedir". 14 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.