Fiskal pul

Fiskal Pul, Harç Pulu, Damga Pulu veya Yardım Pulu harç, vergi, resim, bağış ve benzeri ücretlerin toplanması için kullanılan yapışkanlı bir etiket çeşididir. Dünyanın pek çok ülkesinde değerli kâğıtlar, tütün/sigara, içki, ilaç, oyun kâğıtları, avlanma ruhsatları ve çeşitli hizmetlerden alınacak harç, vergi, resim ve bağışlar için kullanılmışlardır. Fiskal pullar posta pullarına benzeseler de postada kullanılmak amacı ile değildirler ve posta damgaları ile damgalanmazlar. Buna karşılık fiskal pullarda çeşitli damgalar ile veya imzalanarak veya delinerek tekrar kullanılmamaları için iptal edilirler.

Fiskal pulların kullanımı, posta pullarından önce başlamıştır ve posta pullarının başarıya ulaşması ile 19. yüzyılda yaygınlık kazanmışlardır. Fiskal pulun varlığı gerekli ücretlerin ödendiğini gösterdiği için devlet yönetimi açısından büyük bir kolaylık sağlıyordu, bu da yaygınlaşmasında önemli olmuştur. 21. yüzyılda bilgisayarlaşma ile ödemelerin takibi kolaylaştığı için fiskal pulların kullanımının hızla azalması beklenebilir.

Dünya çapında basılan çok çeşitli fiskal pulların büyük bir kısmı halen kataloglarda bulunmamaktadır, Türkiye için de benzer bir durum söz konusudur. Yakın dönemde fiskal pullara karşı artan ilgi nedeni ile Türk fiskal pullar için de kataloglar çıkarılmaya başlamışsa da henüz bütün fiskal pulların kataloglarda olduğu söylenemez. Ülke çapında kullanılan fiskal pullar olduğu gibi yerel olarak basılan ve kullanılan pek çok fiskal pul olduğu bilinmektedir.

Kızılay, Çocuk Esirgeme Kurumu (ÇEK) ve Türk Hava Kurumu (THK) yardım pulları fiskal özellikte olmakla birlikte kanun gereği 1958 yılına kadar belirli zamanlarda zorunlu olarak posta gönderilerinde kullanıldığı için filatelik değer kazanmışlardır. Benzeri şekilde İkinci Dünya Savaşında devlete kaynak sağlayabilmek için zorunlu olarak postada kullanılan Milli Müdafaa pulları çıkarılmıştır, bunların postada kullanılması zorunlu tutulduğu için filatelik değer kazanmışlardır.

Yeşilay Derneği Yardım Pulları