Francisco J. Ayala
Francisco J. Ayala | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Francisco José Ayala Pereda 12 Mart 1934[1] Madrid, İspanya |
| Ölüm | 5 Mart 2023 (88 yaşında) Los Angeles, Kaliforniya, ABD. |
| Milliyet | İspanyol-ABD'li |
| Vatandaşlık | İspanya-ABD. (1971-2023) |
| Mezun olduğu okul(lar) | Salamanca Üniversitesi, Columbia Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Popülasyon genetiği |
| Din | Roma Katolik |
| Evlilik |
|
| Çocuk(lar) | 2 |
| Ödüller | Ulusal Bilim Madalyası, Templeton Ödülü |
| Kariyeri | |
| Dalları | Biyoloji, Genetik |
| Çalıştığı kurumlar | Kaliforniya Üniversitesi, Davis (1971 - 1989)[2] Kaliforniya Üniversitesi, Irvine (1989-2018) |
| Doktora danışmanı | Theodosius Dobzhansky |
| Doktora öğrencileri | John Avise |
Francisco José Ayala (12 Mart 1934 – 3 Mart 2023), İspanyol-Amerikalı filozof ve biyolog.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayala, 12 Mart 1934'te Madrid, İspanya'da doğdu. Kısa dönem rahiplik yaptıktan sonra 1960'te papazlığa atandığı esnada dini görevini bıraktı.[3][4][5]
Salamanca Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra 1961'de Amerika Birleşik Devletleri'ne giderek Columbia Üniversitesi'nde Theodosius Dobzhansky'nin yanında doktora yaparak 1964'te eğitimini tamamladı.[6] 1971'de Amerikan vatandaşlığına geçerek 2018 yılına kadar Kaliforniya Üniversitesi'nde akademisyen olarak çalıştı.
Ayrıca Amerikan Bilimi Geliştirme Derneği'nin Yönetim Kurulu Başkanıydı.[7] Çalışmalarıyla Ulusal Bilim Madalyası'nı ve Templeton Ödülü'nü almıştır.[8]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]İki evliliğinden iki çocuk sahibi olan Ayala, 3 Mart 2023'te Los Angeles, Kaliforniya'da 89. yaş gününe kısa bir süre kala geçirdiği kalp krizi nedeniyle ölmüştür.[9][10]
Kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayala 950 makale ve 30 kitap yayınlamıştır. Son yayınlanan kitapları şunlardır:
- Ayala F.J. 2010. Am I a monkey? Six big questions about evolution. Johns Hopkins Üniversitesi Yayınları: Baltimore, MD.
- Ayala F.J. ve Robert Arp editörler. 2009. Contemporary debates in Philosophy of Biology. Wiley-Blackwell: Londra. 9781405159982
- Avise J.C. ve F.J. Ayala editörler. 2007. In the Light of evolution: adaptation and complex design. Ulusal Akademi Yayınları: Washington DC. 9780309104050
- Cela Conde C.J. ve F.J. Ayala. 2007. Human evolution: trails from the past. Oxford Üniversitesi Yayınları: Oxford.
- Ayala F.J. 2007. Darwin’s gift to science and religion. Joseph Henry Yayınları: Washington, DC.
- Ayala F.J. 2006. Darwin and intelligent design. Fortress Yayınları: Minneapolis, MN.
- Hey J; W.M. Fitch ve F.J. Ayala editörler. 2005. Systematics and the origin of species. On Ernst Mayr’s 100th Anniversary. Ulusal Akademi Yayınları: Washington DC. 0309095360
- Wuketits F.M. ve F.J. Ayala editörler. 2005. Handbook of evolution: the evolution of living systems (including Hominids), Volume 2. Wiley-VCH: Weinheim, Almanya. 292 pp. 2005. 9783527619719
- Ayala F.J. 2004. Human evolution: biology, culture, ethics. Pearson Eğitim: Yukarı Saddle Nehiri.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Hall, Brian Keith; Strickberger, Monroe W.; Hallgrímsson, Benedikt (2008). Strickberger's evolution: the integration of genes, organisms and populations. Sudbury, Mass.: Jones and Bartlett. s. 633. ISBN 978-0-7637-0066-9.
- ^ Ayala, Francisco J. (December 2009). "Francisco J. Ayala". Current Biology. 19 (23): R1060-R1061. doi:10.1016/j.cub.2009.09.033
.
- ^ "Evolution, religion science and faith". Pbs.org. 31 Ekim 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Temmuz 2010.
- ^ Dreifus, Claudia (27 Nisan 1999). "A conversation with Francisco J. Ayala; ex-priest takes the blasphemy out of evolution". New York Times. 14 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
- ^ Richardson, W.; Slack, Gordy (2001). Faith in science: scientists search for truth. Londra: Routledge. s. 6. ISBN 0-415-25765-4.
- ^ Ayala, Francisco (1976). "Theodosius Dobzhansky: the man and the scientist". Annual Review of Genetics. 10: 1-6. doi:10.1146/annurev.ge.10.120176.000245. PMID 797305. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi24 Nisan 2009.
- ^ Dean, Cornelia (29 Nisan 2008). "Roving defender of evolution, and of room for God". New York Times. 16 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.
- ^ "Biologist Francisco J. Ayala". The Scientist. 5 Şubat 1996. Erişim tarihi: 24 Nisan 2009.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Muere el genetista Francisco J. Ayala a los 88 años de edad". El País. 5 Mart 2023. 5 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2023.
- ^ Dean, Cornelia (10 Mart 2023). "Francisco Ayala, Biologist and Defender of Evolution, Dies at 88". The New York Times. 11 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2023.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Francisco J. Ayala ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
- Francisco J. Ayala 16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at the University of California, Irvine
- Francisco J. Ayala Biography 30 Mart 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  | Bir İspanyol'un biyografisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Kategoriler:
- İspanyol taslakları
- 1934 doğumlular
- 2023'te ölenler
- Columbia Üniversitesinde öğrenim görenler
- Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri
- Rusya Bilimler Akademisi'nin yabancı üyeleri
- İnsan evrimi teorisyenleri
- Sırp Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri
- Ulusal Bilimler Akademisi üyeleri
- Ulusal Bilim Madalyası sahipleri
- İspanyol biyologlar
- İspanyol filozoflar
- Templeton Ödülü sahipleri
- Salamanca Üniversitesinde öğrenim görenler