Freshta Karim
| Freshta Karim | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 5 Nisan 1992 Kabul, Afghanistan |
| Bitirdiği okul | Somerville Koleji (Oxford Üniversitesi) Pencap Üniversitesi |
Freshta Karim (d. 1992), Afgan çocuk hakları aktivisti, televizyon sunucusu, sosyal girişimci.
12 yaşından itibaren yaptığı televizyon programları ile ülkesinde tanınmıştır. Afganistan'da otobüsleri gezici kütüphanelere dönüştürerek özellikle çocuklara kitap ulaştıran Charmagz adlı sivil toplum kuruluşunun kurucusudur.
Biyografi
[değiştir | kaynağı değiştir]1992 yılında Afganistan'da doğdu. Dört yaşındayken, Taliban'ın Kabil'i ele geçirmesi üzerine ailesi Pakistan'a göç etti. Eğitim yaşamı Pakistan'daki bir Afgan okulunda başladı.[1] 1996-2001 arasında Pakistan'da öğrenim gördükten sonra yaşamına Kabil'de devam etti.[2]
12 yaşındayken yerel televizyon kanalına bir e-posta göndererek iş istedi ve Kabil'deki radyo ve televizyon kanallarında ülkedeki çocuk haklarının durumu hakkında programlar yapmaya başladı. Birkaç ay içinde kendi programını hazırlamaya ve sunmaya başladı. Programın adı: "Freshta Büyüklerle" idi. Ünlüler ve bakanlarla çocuklar ve gençler hakkında söyleşiler yaptı. Ayrıca Afganistan'daki gençlerle sorunları hakkında söyleştiği bir program da yaptı. Ekibinin kaydetttiği ve bir polis memurunun bir çocuğa saldırdığı görüntüleri yayımladığında bu görüntüler viral oldu; Afganistan Bağımsız İnsan Hakları Komisyonu'nun dikkatini çekti. Freshta sonunda polis şefiyle röportaj yaptı. Bu olaydan sonra hayatını çocukların haklarını geliştirmeye adamaya karar verdi.[1]
Hindistan'daki Pencap Üniversitesi'nde siyaset bilimi ve gazetecilik okuduktan sonra yüksek lisans öğrenimi için İngiltere'ye gitti. Oxford Üniversitesi'nde Kamu Politikası alanında yüksek lisans programını 2016 yılında tamamladı. Eğitimini tamamladıktan sonra Afganistan'a döndü.
Oxford'da öğrenci iken Avrupa'daki gezici kütüphanelerden etkilendi. Afgan çocuklara gezici kütüphane otobüsleri ile kitap ulaştırma fikrini geliştirdi. Topladığı özel bağışlar ve arkadaşlarının desteğiyle 2018'de Ulaştıma Bakanlığı'ndan bir otobüs kiralayıp bir gezici kütüphane yarattı.[3] Otobüs, Kabil'de mahallerleri gezerek yüzlerce çocuğa kitap ve sanat etkinliklerini ulaştırdı.[4] Charmaghz (Farsça "ceviz" anlamındadır[2]) adını verdiği sivil toplum kuruluşu zamanla genişledi[5] 16 kütüphane ve 52 personele sahip oldu.[1] Ayda 40binden fazla çocuğa hizmet vermeye başladı.[1]
Karım, çalışmaları nedeniyle BBC'nin 2021 Yılı 100 Kadın listesinde yer almış;[6] Dünya Ekonomik Forumu'nun Genç Küresel Lideri ve Asia Society'nin Genç Lideri olarak seçilmiştir.[7] 2024'te Kongre Kütüphanesi Okuryazarlık Ödülü'ne değer görülmüştür.[8] Yaşamını İngiltere'de sürgünde sürdürür.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "How one woman is changing the lives of Afghanistan's most vulnerable children | Missing Perspectives" (İngilizce). 28 Ekim 2024. 28 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.
- ^ a b "In Conversation with Freshta Karim". Girl Up (İngilizce). 19 Eylül 2023. 13 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.
- ^ "Vatanına kitap sevgisi getirdi". Yeni Şafak. 4 Ağustos 2019. 4 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.
- ^ "Freshta Karim". Forbes (İngilizce). 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ "In Focus: Freshta Karim". REACH at Harvard Graduate School of Education (İngilizce). 6 Ocak 2021. 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.
- ^ "BBC 100 Women 2021: Who is on the list this year?". BBC News (İngilizce). 7 Aralık 2021. 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2023.
- ^ "Freshta Karim". Charmaghz: A Kabul-based NGO for children (İngilizce). Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Freshta Karim among the 2024 Honorees of the Library of Congress Literacy Award | Blavatnik School of Government". www.bsg.ox.ac.uk (İngilizce). 14 Kasım 2024. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.
- ^ "This is what it feels like to be living in exile | Missing Perspectives" (İngilizce). 22 Mayıs 2024. 21 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2024.