Çıban

Çıban
Uzmanlık	Dermatoloji

Çıban veya fronkül, bakteriyel enfeksiyon; deride oluşan ağrılı, şiş apseye verilen isimdir.

Genellikle, bir kıl keseciğine ya da yağ bezi kanalına giren Staphylococcus aureus bakterisinden kaynaklanır. Dokunulduğu zaman ele çok sert gelse de, gerçekte irinle doludur. İrinin birikmesi komşu sinirler üzerine baskı yapar ve iltihaba yol açar. Çıbanlar genel olarak, bir yere sürtünen bölgelerde, söz gelimi boyun, yüz, kulak, kol ve bacaklarda oluşur; ama bedenin her yerinde de görülebilir.

Ortasında kıl ostiumuna uyan bir yerde beyaz veya gri bir tıkaç gösteren fındık veya ceviz iriliğinde akut inflamasyon gösterir. Küçük fronküllerde nemli ısı drenajı artırır ve yeterli görünmektedir. Zamanla tıkacı atılır ve içindeki cerahat boşalır. Büyük fronküllerde ise drenaj gerekir. Gerek lokal gerekse sistemik nedenler ile çok sayıda fronkül gelişmesine veya sık sık nüksetmesine fronküloz denir. Fronkül her bölgede bulunabilir.

Dış kulak yolu

Dış kulak yolunun kıkırdak kısmındaki kıl köklerinde stafilokoklarla meydana gelir. Başlangıçta ağrı ile başlar, sonra ateş ve kırgınlık meydana gelir. Dış kulak yolunun hareket ettirilmesi ile (çiğneme vs.) ağrı artar. Başlangıçta kızarıklık, daha sonra şişlik ve fronkül gözlenir. Tedavide, antibiyotik verilir, ileri vakalarda drene edilir.

Tedavi

Küçük çıbanların tedavisi, bulunduğu bölgenin temiz tutulmasına, tahriş edilmesinin önlenmesine ve antibiyotik merhemler uygulanmasına dayanır. Özellikle yüzde çıkan büyük çıbanlar kan zehirlenmesine (septisemi) yol açabilir. Eğer hastalık ile ilgili önlemler alınmazsa 'sepsis'e kadar vücudumuzdaki zehirli kan gider.

Ayrıca bakınız

• Apse

Sınıflandırma	D ICD-10: L[1] ICD-9-CM: 680.9 MeSH: D005667 DiseasesDB: 29434 SNOMED CT: 416675009