Gıyâseddin Mehmed
| Gıyaseddin Mehmed | |
|---|---|
 Gıyaseddin Mehmed'in hükümdarlığı dönemine ait, Erzurum'da basılan gümüş para. | |
| Eretna Beyliği'nin beyi. | |
| Hüküm süresi | 1352–1354 |
| Önce gelen | Alâeddin Eretna |
| Sonra gelen | İzzeddin Cafer |
| Vekil | Hoca Ali Şah |
| Hüküm süresi | 1355–1365 |
| Önce gelen | İzzeddin Cafer |
| Sonra gelen | Alaaddin Ali |
| Ölüm | Ekim 1365 Kayseri, Eretna Beyliği |
| Defin | Köşkmedrese, Kayseri |
| Çocuk(lar)ı |
|
| Hanedan | Eretna Beyliği |
| Babası | Alâeddin Eretna |
| Annesi | Isfahan Şah Hatun |
| Dini | İslam |
Gıyaseddin Mehmed (ö. Ekim 1365), Eretna Beyliği'nin 1352'den ölümüne kadar hüküm süren ikinci beyidir. Genç yaşta tahta çıktı ve babası Eretna Bey'in kurduğu otoriteyi sürdürmek için mücadele etti. Adına hutbe okutup sikke kestiren Gıyaseddin Mehmed'in yaşının küçük olması ve dirayetsizliği bir süre sonra nüfuzunu kaybetmesine sebep oldu. Kendisini beğenmeyen ümera ve ulemanın baskısıyla 1354'te tahtını terk ederek Karamanoğulları'na sığındı. Ondan boşalan tahta yine ümerâ tarafından bu defa Cafer Bey çıkarıldı ve İzzeddin unvanıyla sultan ilan edildi. Mehmet bir süre sürgünde kaldıktan sonra geri döndü. Yalnızgöz Savaşı'nda kardeşi Cafer Bey'i mağlup etti ve tahta yeniden çıkarak ve kardeşini öldürdü. Ancak hükümdarlığı boyunca isyanlarla uğraştı ve yerel Türkmen beyleri, Dulkadiroğulları ve Osmanlılara karşı toprak kaybetti. Eski veziri Hoca Ali Şah ile mücadeleye girdi ve sonunda onu da bertaraf etti. Ancak Hacı Şadgeldi ve Hacı İbrahim gibi devlet adamları tarafından Sivas'ta öldürüldü.
Muhammed Eretna Bey ve İsfahan Şah Hatun'un oğludur. Annesi İsfahan Şah Hatun, Celayir hükümdarı Hasan Buzurg'un akrabasıydı.[1] Muhammed'in babası Eretna Bey, Çoban ve Timurtaş'ın hizmetinde olan Uygur kökenli bir subaydı. Timurtaş'ın İlhanlı valisi olarak atanmasının ardından Anadolu'ya yerleşti.1343 yılında bağımsızlığını ilan etti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Uzunçarşılı, İsmail Hakkı (20 Nisan 1968). "Sivas - Kayseri ve Dolaylarında Eretna Devleti" [State of Eretna in Sivas - Kayseri and Around]. Belleten. 32 (126). ISSN 2791-6472.