Ganchvor Manastırı

Ermeni Kilisesi, Gazimağusa

Ganchvor Sourp Asdvadzadzin (Ermenice: Կանչուոր Սուրբ Աստուածածին) Kuzey Kıbrıs'ın Gazimağusa şehrinde bulunan Ermeni Apostolik kilisesidir.

Tarihi

Kilise, Mağusa surlarının kuzeybatı tarafında, Karmelit Kilisesi'nin karşısında yer almaktadır. 1346 yılında Kilikya'dan gelen Ermeni göçmenler tarafından yaptırılan kale benzeri bir yapıdır. Tipik Ermeni tarzında ancak Kıbrıs taş işçiliğiyle inşa edilmiş olup, 12. yüzyılda Lambronlu Nerses'in eğitim gördüğü söylenen önemli bir manastır ve kültür merkezinin parçasıydı.

1571 yılından beri kullanılmayan yapı, 1907 yılında Eski Eserler Dairesi tarafından muhafaza altına alınmış ve 1936 yılında 99 yıllığına Mağusa Ermeni cemaatine kiralanmıştır. 1937-1944 yılları arasında onarım gören yapının ilk ayini 14 Ocak 1945'te Başrahip Krikor Bahlavuni tarafından yapılmıştır. 1962 yılına kadar kilise olarak kullanılmıştır. 1963-1964 toplumlararası şiddet olayları sırasında Kıbrıslı Türklerin eline geçen bölge, Ağustos 1974'te Türk ordusunun kontrolüne girerek Kıbrıs Türk yönetiminin bir parçası haline geldi. Kuzey Kıbrıs'ın 2003 yılında hareket kısıtlamalarını kısmen kaldırmasına rağmen, "askeri bölge" içerisinde yer alması nedeniyle hâlâ erişim sağlanamıyordu. 2005 yılından itibaren erişilebilir hale geldi.

Sade bir koridoru ve silindirik apsisi olan küçük bir yapıdır. Çatısı haç şeklindedir ve apsisi yarım kubbe ile kaplıdır. Kuzeydoğusuna ikinci bir şapelin inşa edildiğine dair bazı kaynaklar olsa da günümüzde ayakta değildir.

Kilisenin dışında, yakından bakılınca görülen ve duvarın üzerine dinin ilanı olarak çizilen haç işaretleri görülmektedir. Güney kapısına doğru bakınca, Orta Çağa ait güneş saati izleri de görülebilmektedir.