Gauge

Numara ya da Gauge, bir mermi ölçü birimidir. Bu ölçü birimi, 1 libre (pound) saf kurşundan kaç eşit top yapılabileceğine dayanmaktadır. Örneğin,

• 12 Numara = 1 libre (lb) kurşundan 12 adet eşit top yaparsınız. O toplardan birinin çapı, 12 gauge'lik namlunun iç çapıdır (yaklaşık 18.5 mm).
• 20 Numara = 1 libre (lb) kurşundan 20 adet eşit top yaparsınız. O toplardan birinin çapı, 20 gauge'lik namlunun iç çapıdır (yaklaşık 15.6 mm).

Yani 1 Gauge (1 Numara) = 1 libre (yaklaşık 453.6 gram) kurşunun tamamından yapılan 1 adet küre top demektir. Numara arttıkça bilye küçülür. Yaygın olan en küçük bilye 36 numaradır.

Birçok yerde hatalı olarak gauge ve kalibre aynı anlamda kullanılmaktadır. Fakat kalibre inç üzerinedir ve artttıkça mermi büyür. Gauge ise libre üzerinedir ve arttıkça mermi küçülür.

solda sağa: 9x19mm Parabellum, .40 S&W, .45 ACP, 5.7×28mm, 5.56x45mm NATO, .300 Winchester Magnum ve 70mm ve 76mm 12 gauge

Nümerik olarak hesaplanışı

• 1 libre Kurşun Kütlesi: ~453.6 gram
• Kurşunun Yoğunluğu: ~11.34 g/cm³
• 1 Pound Kurşunun Hacmi:$453.6{\text{ g}}/11.34{\text{ g/cm}}^{3}\approx 40{\text{ cm}}^{3}$
• Bu $40{\text{ cm}}^{3}$ hacmindeki kurşundan 1 adet top yaparsak (Kürenin hacim formülü: $V={\frac {\pi d^{3}}{6}}$

$40={\frac {\pi d^{3}}{6}}={\frac {240}{\pi }}\approx 76.39d={\sqrt[{3}]{76.39}}\approx 4.24{\text{ cm}}$, yani 1 numara namlunun iç çapı yaklaşık 4.24 cm, yani 42.4 mm'dir. (Bu da 1.67 inç yapar).

Eğer formüle dökersek,

• d = Namlu çapı (cm cinsinden)
• n = Numara (Örn: 10, 12, 20)
• $\pi$ = Pi sayısı (~3.14159)
• $\rho$ = Kurşunun yoğunluğu (~11.34 g/cm³)
• $m_{\text{lb}}$= 1 Pound'un kütlesi (~453.59 g)

• Bir topun kütlesi (gram): $m_{\text{top}}={\frac {m_{\text{lb}}}{n}}$
• Bir topun hacmi (cm³): $V_{\text{top}}={\frac {m_{\text{top}}}{\rho }}={\frac {(m_{\text{lb}}/n)}{\rho }}$
• Kürenin hacim formülü: $V_{\text{top}}={\frac {\pi d^{3}}{6}}$
• Formüllerin birleşimi: ${\frac {\pi d^{3}}{6}}={\frac {(m_{\text{lb}}/n)}{\rho }}$

Yani,

$d={\sqrt[{3}]{\frac {6\cdot m_{\text{lb}}}{\pi \cdot \rho \cdot n}}}$

Sabitleri (Pi, kütle, yoğunluk) yerleştirip formülü basitleştirirsek

$d({\text{cm}})\approx {\sqrt[{3}]{\frac {76.39}{n}}}$

Burada d santimetre (cm) cinsindendir, n ise numarasıdır.

Örnek:

• n = 12
• $d\approx {\sqrt[{3}]{\frac {76.39}{12}}}$
• $d\approx {\sqrt[{3}]{6.366}}$
• $d\approx 1.853{\text{ cm}}$
• $1.853{\text{ cm}}=18.53{\text{ mm}}$ Bu, 12 numara için kabul edilen standart çaptır.

Kullanışı

Çifte kırma av tüfeği ve benzeri yivsiz av tüfeklerinin çapı genellikle gauge ile beyan edilir.

Gauge en çok yivsiz av tüfeklerinin namlu çapı standardizasyonunda kullanılır.