Gaz lambası
Gaz lambası, yakıt olarak gaz yağı kullanan bir aydınlatma aracıdır. "Fitilli" ve "basınçlı" olmak üzere iki türü bulunmaktadır.
Yassı fitilli olan çeşidi yağı hazneden yanma noktasına kapiller etkiyle emerek ulaştırır. Alev ve ışık miktarı alevin ulaşabildiği ıslak fitil yüzey miktarını arttırıp eksilterek ayarlanır.
Basınçlı olanı yağı hazneye pompalanan hava basıncıyla hem yanma yerine ulaştırır hem de sprey şeklinde dağıtır. Önceden ısıtılmış Metal borulardan geçen sprey yakıt gaz haline dönüşür. Bu gaz akkor halindeki manto (bir çeşit kese) içinden dışarı geçerken issiz ve kurumsuz temiz bir şekilde yanar ve o manto büyüklüğünde akkor ışık kaynağı oluşturur. Batıda üretici adıyla bilinen bu basınçlı mantolu bol ışık veren gazyağı lambası türü Türkçe'de Lüks lambası olarak bilinegelmiştir.
Ham petrol kullanan ilk gaz lambası 9. yüzyılda Râzî tarafından geliştirilmiştir.[1] Leh mucit Ignacy Łukasiewicz'in (1853) ve Amerikalı Robert Edwin Dietz'in tasarımları çağdaş gaz lambaları arasında sayılmaktadır.[2] Hatta yıllık dünya gaz yağı (kerosen) tüketim miktarı, çoğu sivil uçaklarda kullanılan Jet yakıtı kullanımı ile hemen hemen aynıdır.[kaynak belirtilmeli]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Zayn Bilkadi (University of California, Berkeley), "The Oil Weapons", Saudi Aramco World, Ocak-Şubat 1995, s. 20–27
- ^ Varşova Üniversitesi zaman çizelgesi 19 Mayıs 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Lehçe) (İngilizce)
 | Alet ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
