Gazi Hüsrev Bey Medresesi
| Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Medresesi Kamu Enstitüsü Javna ustanova Gazi Husrev-begova medresa u Sarajevu | |
|---|---|
![]() | |
| Kuruluş | 8 Ocak 1537 |
| Şehir | Saraybosna, Bosna-Hersek |
| Türü | Lise |
| Eğitim dili | Mansur Malkić |
| Öğretmen sayısı | 37 |
| Resmî sitesi | medresasa.edu.ba |
| Koordinat | 43°51′34″K 18°25′44″D / 43.85944°K 18.42889°D |
Saraybosna Gazi Hüsrev Bey Medresesi Kamu Enstitüsü (Boşnakça: Javna ustanova Gazi Husrev-begova medresa u Sarajevu), Bosna-Hersek'in başkenti Saraybosna'da bulunan bir lise ve medresedir. Medrese, 8 Ocak 1537 tarihinde Osmanlı döneminde sancakbeyi Gazi Hüsrev Bey tarafından kurulmuş olup Başçarşı'da yer almaktadır. İstanbul medreseleri tarzında inşa edilmiş olup, kurşun çatıyla örtülü olduğu için Kurşunlu Medresesi (Kuršumlija) adını almıştır.
Bosna-Hersek tarihinde Osmanlı döneminde inşa edilen eski Kurşunlu Medresesi ve diğer yapılar, Bosna-Hersek Ulusal Anıtları'nı Koruma Komisyonu tarafından Bosna-Hersek Ulusal Anıtı olarak belirlenmiştir.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Gazi Hüsrev Bey Medresesi'nde derslere katılım sağlanıyordu ve öğretim yöntemleri ve programları gelenekseldi, Osmanlı İmparatorluğu'ndaki diğer büyük şehirlerdeki medreselerden örnek alınmıştı.[2]
Gazi Hüsrev Bey, vasiyetinde (vakıf adında) bir müderris ve medresesini, Kur'an tefsirini, hadisleri, hukuk felsefesini ve konularını, ahkam ve fıkıh gibi Şeriat hukuku konuları, şeriat hukuku kurumlarını (usul), felsefeyi ve konularını, semantik ve sözdizim ile ilgili şiir ve belagat, alegorik ve alegorik olmayan anlamlandırmaları, dilsel ima ve dilsel işaret etmeyi (el-Meânî ve'l-Beyan), metafizik dogmaları (kelam) ve "alışkanlık ve zaman gerektiren diğer ilimleri" öğretecek bilgin bir kişi (alim) olarak atadı.[3]
Eğitim 12 ila 16 yıl arasında sürmekteydi, öğrenciler sınıflara değil, halkalara (çemberler, gruplar) ayrıldı ve okul sonunda bir diploma (icazet) alırlardı.
Medrese, Yugoslavya döneminde birkaç kez yeniden düzenlendi ve ülkenin dağılmasına kadar beş yıllık bir Müslüman lisesiydi.[3]
1978'de Gazi Hüsrev Bey Medresesi'nin kadınlar bölümü ilk kez kuruldu. Kurşunlu'nun eski binası kısmen restore edildi ve devlet koruması altında kültürel bir anıt olarak korunmaktadır.[3]
Özellikleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Gazi Hüsrev Bey Medresesi günümüzde lise ve kolej olarak hizmet veriyor. Eğitim dört yıl sürmektedir. Dersler Bosna-Hersek İslam Birliği (Rijaset) tarafından kabul edilen ve Saraybosna Kantonu Eğitim ve Bilim Bakanlığı tarafından onaylanan müfredata göre Boşnakça olarak yürütülüyor. Bu liseyi bitiren öğrenciler eğitimlerine Bosna-Hersek'teki herhangi bir fakültede ve yurtdışındaki birçok fakültede devam edebilirler.[3]
Medrese yatılı bir okuldur ve tüm normal öğrenciler orada yaşar. Bu, normal derslere ek olarak, farklı bölümler, kulüpler ve çevreler aracılığıyla çeşitli ders dışı etkinliklere katılmalarına olanak tanır. Bir düzine kayıtlı ses ve video özelliğine sahip koro bölümü, ilahi ve kaside içerir.[3]
Medresenin 1968'den beri aralıksız olarak yayınlanan Zemzem gazetesi adında bir yayın organı bulunmaktadır. Adını, Mekke'deki Mescid-i Haram'da bulunan Zemzem kuyusundan almaktadır.[4]
Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi, Gazi Hüsrev Bey Medresesi kompleksinin bir parçası olarak hizmet vermektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "The architectural ensemble of the Gazi Husrev-beg medresa with the site and remains of the Khanaqah in Sarajevo". old.kons.gov.ba (Boşnakça). Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika. 11 Eylül 2006. 6 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.
- ^ Jajatović, Azra (1986). "Medresa" [Madrasa]. Encyclopaedia of Yugoslavia (E-HRV) (Encyclopedia) (Sırp-Hırvatça). 4. Zagreb: JLZ „Miroslav Krleža“. s. 328. OCLC 23815957.
- ^ a b c d e "Vakif". medresasa.edu.ba. 24 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2025.
- ^ "Zemzem". medresasa.edu.ba (Boşnakça). 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
