Genceçay
| Genceçay Azerice: Gəncəçay | |
|---|---|
 | |
| Konum | |
| Ülke(ler) |  Azerbaycan
|
| Genel bilgiler | |
| Kaynak | Murovdağ sıradağları |
| Ağız | Kura Nehri |
| Uzunluk | 99 km |
| Havza alanı | 752 km² |
| Debi | 4 m³/san |
Genceçay veya Gence Nehri - Azerbaycan'da yer alan bir nehirdir. Küçük Kafkasya'dan doğar ve Kura Nehri'ne akar.[1]
Genel bilgiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Genceçay, Küçük Kafkasya'nın Murovdağ sıradağlarının kuzey yamacından akmaya başlar. Nehrin ağzı 2814 m yükseklikte yer almaktadır. Genceçay, Kura halicinin 720 km yukarısında nehre bağlanmaktadır. Genceçay'ın uzunluğu 99 km, havza alanı 752 km2'dir. Nehrin 9 kolundan 5'i sağ kol ve 4'ü sol koldur.[2][3]
Havza, güneydeki bol yağışlı dağ çayırlarından kuzeydeki düşük yağışlı kuru ve yarı çöl steplerine kadar uzanır.[3] Nehir havzası geniştir ve güneyden kuzeye doğru uzanmaktadır. Bu yan yanadır Tartarchay Nehri Murovdag Range boyunca, Goshgarchay batıda Nehri Havzası ve Kurekchay doğuda Nehri Havzası. Nehir havzasının ortalama genişliği 7.6 km, ortalama yüksekliği 119 m'dir. Nehrin toplam akışı 2744 m, nehrin ortalama eğimi% 27,7, nehir ağının yoğunluğu 0,64 km / km 2'dir.[2]
Genceçay, bahar akış rejiminde yer alan kaynak nehirleri grubunda yer almaktadır. Kuraklık genellikle Mart'tan Haziran'a kadar sürer. Kuraklık evresinin ortalama süresi 137-150 gündür. Akış zenginliği başlangıcı döneminin ortalama tarih Gedamış için 17 Mart, Zurnabad için 9 Mart, Alahançallı ve 20 Mart, genel olarak ise 4-6 Ağustos arasında olarak görülür. Gence Nehri'nin bir kolu olan Zivlançay 133 gün boyunca kurak kalır. Ortalama başlangıç tarihi 17 Mart ve bitiş tarihi 28 Temmuz'dur. Nehrin sol kolu olan Dastafurçay'da 131 günlük kuraklık görülür, kuraklık aşamasının ortalama başlangıcı 6 Mart ve bitiş tarihi 15 Temmuzdur.[2]
Genceçay'ın kaynakları arasında kar suyu %32 ve yeraltı suyu %44 ile en yüksek oranlara sahiptir. İlkbahar yağışları sırasında yıllık akışın %60'ından fazlası görülür. Kısa süreli taşkınlar Ağustos, Ekim ve bazen Kasım aylarında meydana gelir. Ana nehir ve kolları üzerinde 5 hidrometrik nokta vardır.[2]
Genceçay'ın kolları
[değiştir | kaynağı değiştir]| Nehrin adı | Kıyıdan katılan | Kaynaktan uzaklık, km | Uzunluk, km | Havza, km 2 |
|---|---|---|---|---|
| Zincirliçay | sol | 91 | 11 | 29 |
| Danagıransu | sağ | 85 | 9 | 14 |
| Zivlençay | sağ | 75 | 15 | 48 |
| Gochazçay | sağ | 72 | 7 | 14 |
| Çimkirçay | sağ | 69 | 6 | 10 |
| Dastafurçay | sol | 66 | 28 | 69 |
| Madyunçay | sağ | 59 | 6 | 12 |
| Daramirzaçay | sol | 56 | 12 | 46 |
| Hanbulaqk | sol | 53 | 13 | 25 |
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ gsaz.az. "Azərbaycan çayları" (Azerice). 18 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2020.
- ^ a b c d Məmmədov, Maqbet (202). Azərbaycan Hidroqrafiyası (PDF). Bakı: Təhsil. s. 49-50. 28 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
- ^ a b Gəncəçay hövzəsi üçün Pilot Çay Hövzəsinin İdarəçiliyi Planı, Azərbaycan (PDF). 2011. s. 11. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2020.
|ad=ve|soyadı=eksik (yardım)